طراحی موتورخانه تاسیسات مکانیکی ساختمان – بخش دوم

شکل 7 نمایی از اجزای یک موتورخانه

نکات مهم در خصوص درب موتورخانه

• گاهی لازم می شود که درب بزرگتری ساخت. درب موتور خانه حتما بایستی به طرف بیرون باز شود و تحت هیچ شرایطی سبب محبوس شدن افراد در موتورخانه نشود.
• در مواردی که برای ورود و خروج، نیاز به میدان برای تامین شعاع گردش در ورود است، با رایانه حرکت کرده و مسیر و گردش را شبیه سازی کنید.
• البته می توان در ارتفاع به حالت، دو بخش 4 متر درب و 2 متر کتیبه باز شو لحاظ کرد. توجه شود که بالای درب پروژه، پروفایلی رد نشود، چون ورود دیگ های بخار و مبدل ها و تانکرهای بزرگ را با مشکل مواجه خواهد کرد.
• به صورت سرانگشتی عرض و ارتفاع درب موتورخانه های معمولی به ترتیب 1 متر و 2 متر، در موتورخانه های مجتمع های تا 20 واحدی، بین 120 تا 150 سانتی متر و 2.5 متر، برای دیگر اماکن عرض حداقل 3 متری و برای موتورخانه های صنعتی عرض درب تا 6 متر هم توصیه می شود.
• درب موتورخانه بایستی حداقل به اندازه نیم متر از بزرگترین دستگاه یا مخزن غیر قابل مونتاژ عریض تر باشد و حداقل یک متر از بلندترین دستگاهی که نمی توان آن را در حالت مورب وارد کرد، بلندتر باشد.
• در صورت وجود دستگاهی غیر قابل عبور از درب، و عدم امکان تخریب آن، می توان با توجه به مسیر عبور مدار برق و لوله های تاسیسات دیوار را تخریب کرد.
• البته تخریب یک دیوار خود یک فعالیت تخصصی است و حتماً نیاز است که با یک مهندس سازه با تجربه در امر تخریب و مرمت به مشورت پرداخت.
• حتماً ورودی موتورخانه سیستم تاسیسات مکانیکی ساختمان به گونه ای طراحی شود که امکان وارد شدن کودکان و نوجوانان بازی وجود نداشته باشد.
• حضور در موتورخانه برای کودکان می تواند خطرناک باشد. مصداق آن نوجوانانی بودند که به علت تنش های داخل خانه در موتورخانه خوابیده و متاسفانه بر اثر کمبود اکسیژن، زندگی خود را از دست دادند.
• علاوه بر درب، می توان از سقف های جابجا شونده و دریچه های باز شو در قسمت جلو و پشت دیگ ها و چیلرها و دریچه های کشویی در سقف استفاده کرد، تا دسترسی برای سرویس و تعمیرات آسان تر باشد.
• البته مساله انتخاب محل درست، امنیت تردد، سهولت باز شدن توسط تکنسین و اپراتور مربوطه بسیار مهم است و باید به گونه ای باشد که غبار به مرور زمان باعث مسدود شدن مسیرهای دسترسی نگردد و آب باران وارد نشود.
• درب موتور خانه نباید پاخور داشته باشد. یعنی نبایستی پروفایل مزاحمی در کف باشد که حمل و نقل را با مشکل مواجه سازد.
• ستون و فونداسیون نگهدارنده در و یا چهارچوب درب و چهارچوب درب های بزرگ و همچنین تعداد لولا و کیفیت اجرای هر کدام از آنها اهمیت بسیاری دارد.
• توجه کنید که کف مخازن آب داخل موتورخانه بایستی سوار بر کلکتور مکش بوستر پمپ باشد. به عبارتی، ارتفاعش حداقل 20 سانتیمتر بالاتر از سطح روی لوله مکش باشد.

      مطالعه مطلب محاسبه مساحت موتورخانه می تواند در این خصوص کمک کننده باشد.

شکل 8 مخزن آب گرم یک موتورخانه

اصول طراحی موتورخانه

• هنگام طراحی مخازن آب موتورخانه، به حداقل بودن میزان دورریز دقت نمایید.
• درز جوش های هر طبقه از ورق های بکار رفته، در امتداد هم نباشد، زیرا باعث افزایش احتمال گسیختگی می شود.

اگر به فکر راهکار برای جلوگیری از نشتی لوله ها در موتورخانه خود هستید، پیشنهاد می کنیم، مقاله ترکیدگی لوله های موتورخانه و رفع نشت آنهارا مطالعه فرمایید.

• مخازنی با طول زیاد، بایستی به ورق های درونی موجگیر مجهز باشند.
• اگر کف آن نیم درصد به سمت درین شیب داشته باشد، در موقع سرویس دوره ای که شیر زه کش باز می شود، گل و لای نیز خارج می شود.
• یک سبد توری آشغالگیر با دسته یا زنجیر بند در مقابل ورود آب تعبیه گردد، که هر هفته توسط مسئول نگهداری تمیز شود.
• مخازن آب باید مجهز به دریچه ورودی با نرده در داخل و بیرون، لوله سرریز، کنترل سرریز، کنترل ارتفاع، لوله ونت (تهویه) با توری ضد پشه، عقربه ارتفاع نما یا ساید گلاس لوله تخلیه و لوله های ورود و خروج آب باشد.
• معمولاً برای آب شرب از وسط و برای آتشنشانی از پایین آن خروجی می گیرند، این اختلاف نشان دهنده ارتفاع آب ذخیره شده آتشنشانی و همیشه پاك است.
• برای کارکرد آتشنشانی مخزن آب راکد نسازید، زیرا باعث ایجاد خوردگی، رسوب، بو، تجمع پشه و گیرپاژ بوستر پمپ می شود.

شکل 9 تکنسین های فنی در حال سرویس قطعات موتورخانه

ارتفاع فونداسیون موتورخانه

ارتفاع فونداسیون ها از کف تمام شده موتورخانه برای تجهیزات مختلف به قرار زیر است:

قبل از تعیین ارتفاع، به ارتفاع تا زیر سقف موتورخانه و نحوه خروج لوله ها دقت نمایید.

• پمپ ها بین 25 تا 30 سانتی متر
• چیلرها بین 20 تا 30 سانتی متر طبق نظرکارخانه سازنده
• منابع آب بین 30 تا 60 سانتی متر
• سختی گیر ها بین 25 تا 40 سانتی متر
• دیگ بخار 20 تا 40 سانتی متر طبق نظر کارخانه سازنده دیگ
• روی چاله کندانس 30 سانتی متر زیر رقوم پایین ترین لوله تقطیر عمق طبق نظر طراح موتورخانه
• منابع کویلی بین 20 تا 30 سانتیمتر
• روی فونداسیون کلکتورها، پایپ رك لوله ها با کف تمام شده هم تراز ویا نهایتا 5 سانتی متر بلندتر از آن است. ولی ریشه آن باید متناسب با بزرگی کلکتور و لنگر احتمالی وارده و طبق همفکری مهندس سازه و مکانیک طراحی و اجرا شود.
• به هیچ وجه بدون هماهنگی مهندس سازه و اخذ تایید از مشاور و طراح، اقدام به تحمیل کردن بار دستگاه ها به سازه نکنید!

شکل 10 لوله کشی موتورخانه یکی از خدمات تخصصی ماست

• اگر لوله های عمومی رفت و برگشت را در جهت مسیر شرقی غربی در نظر بگیرید، در یک کد ارتفاعی در نظر بگیرید.
• به علت اجرای پمپ ها در روبروی دستگاه ها، ارتباط دستگاه ها با پمپ ها را در یک کد بالاتر و در نهایت برای دی اریتور و دی الکالایزر یک کد ارتفاعی بالاتری لحاظ کنید. اصولاً نیازی به در نظرگرفتن بیشتر از سه کد ارتفاعی برای لوله کشی نیست.

• به عنوان یک نکته کلیدی، طراحی لوله کشی موتورخانه نباید به گونه ای باشد که دسترسی و تعمیرات در ترازهای ارتفاعی بالاتر با دشواری زیادی همراه باشد.
• فاصله لوله ها را با توجه به عایق مربوطه و احتمال نیاز به تعمیرات، به میزان مناسب رعایت نمایید.
• هنگامیکه به درستی مسائل فنی و اجرایی فکر می کنید، در طراحی ها از زیبایی اجرا و تاثیر بر زیبایی محیط، غافل نشوید.
• دقت کنید لوله های ورودی و خروجی موتورخانه از بیش از دو نقطه نمی تواند باشد.
• زیرا اگر بیشتر باشد باعث اشکالات اساسی در اجرا می شود به نحوی که تداخل مسیر لوله ها و هدر رفتن فضای مفید اجرا از عوارض جانبی این کار است.

اصول فاصله تجیهزات مختلف در موتورخانه از یکدیگر

دستگاه های حساسی مانند چیلر را در معرض پاشش یا ریزش آب و بخار قرار ندهید. حداقل فاصله دستگاه ها نسبت به هم و نسبت به دیوار پهلو و پشت در ادامه ذکر شده است.

• حتما توجه شود که برای فاصله دیگ های آب داغ، روغن داغ و بخار فاصله بیشتری تا چیلر در نظر بگیرید.
• دیگ به دیگ (آب داغ) یک متر
• دیگ به دیگ (بخار) یک و نیم متر
• چیلر کمپرسوری به دستگاه مشابه یک و نیم متر
• پمپ ها از همدیگر - فاصله محور تا محور یک متر
• دستگاه های چیلر و دیگ ها از پشت تا دیوار حداقل یک و نیم متر
• برای چیلرها و دیگ های در مقابل هم، معادل طول دستگاه به اضافه 30 سانتی متر فضای مانور لازم است که می توان به ایجاد دریچه بازشو در پشت دستگاه و تامین همان فاصله اکتفا نمود.
• منابع کویلی از هم 60 سانتی متر، فاصله از پشت 50 سانتی متر تا دیوار
• سختی گیر به سختی گیر 80 سانتی متر، فاصله از پشت 50 سانتی متر تا دیوار
• انبساط بسته به دستگاه مشابه 50 سانتی متر، فاصله از پشت 50 سانتی متر تا دیوار

برای آشنایی با اجزای موتورخانه ساختمان - بخش اول و اجزای موتورخانه ساختمان - بخش دوم بر روی نام مقاله بزنید.

شکل 11 تصویری از نمونه کارهای متخصصین فنی همکار

توصیه هایی به منظور طراحی موتورخانه

• ساپورت لوله ها باید متناسب با اهمیت و نوع کار آنها دارد. نه آنقدر در ساپورت گذاری دریغ کنید که غیر اصولی به نظر آید و نه آنقدر افراط کرد که ساپورت ها بیش از کار به چشم آید. در هر صورت، میزان ساپورت باید توجیه اقتصادی و فنی داشته باشد.
• BMSیا هوشمندسازی موتورخانه سیستم تاسیسات مکانیکی ساختمان به دلایل زیر برای اکثر موتورخانه ها توصیه نمی شود:
• باعث پیچیده شدن نگهداری می شود
• امور مربوط به نگهداری بسیار تخصصی و وابسته به شخص یا شرکتی خاص می شود که اگر به هر دلیلی در دسترس نباشند، باعث تعطیلی کل کار تعطیل می گردد.
• با توجه به تغییر روز به روز و مدرن شدن مستمر، در بهترین حالت سامانه جدید شما فقط دو سال جوابگو خواهد بود و در آینده توسعه آن بی معنی می شود. توصیه می شود که فقط در یک شرایط خاص و پایدار با یک برند معتبر و کادر متخصص اقدام به هوشمندسازی موتورخانه خود کنید.

شکل 12 شبکه لوله کشی موتورخانه

کلام آخر....

اگر برای اجرای موتورخانه طراحی شده خود، پیمانکار خبره و مناسب انتخاب نکنید، نظارت دقیقی در پیش نگیرید، دقت لازم در خرید تجهیزات به خرج ندهید.

همچنین در استفاده از دستگاه های کنترل و سوپاپ های اطمینان و کیفیت جوش انجام شده و لوله ها و اتصالات کوتاهی کنید، به دست خود، خطرات بسیاری را متوجه ساختمان خود کرده اید!

طراحی درست، گام اول در افزایش طول عمر تجهیزات و کارکرد درست آنها به حساب می آید. با این حال، خرابی تجهیزات و شبکه اجزای موتورخانه، همیشه و در هر زمانی ممکن است اتفاق بیافتد.

امور مربوط به سرویس، تعمیر و نگهداری موتورخانه خود را به ما بسپارید.

کافیست تماس بگیرید یا فرم درخواست سرویسکار را پر کنید، تا همکاران واحد فنی، ضمن بازدید اولیه رایگان از محل موتورخانه، مجموعه ای از بهترین خدمات را به شما پیشنهاد دهند.