موتورخانه نوعی سیستم گرمایشی و سرمایشی است که با کمک تجهیزات مختلفی همچون دیگ، پمپ های آب سیرکولاتوری، منابع دوجداره، فن کوئل ها، رادیاتورها و غیره به سرمایش و گرمایش ساختمان در تابستان و زمستان کمک می کند.

اگر بخواهیم روند تعمیر و نگهداری موتورخانه را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم، در مرحله اول مهم است که شناخت کامل در خصوص نحوه عملکرد سیستم موتورخانه داشته باشیم و برای رسیدن به این هدف لازم است تا طریقه کار جزء به جزء موتورخانه را بررسی کنیم.

به همین دلیل ما فیلم نحوه عملکرد سیستم موتورخانه را برای شما آماده کرده ایم تا با کمک توضیحاتی که آقای مهندس اسماعیلی در این فیلم داده اند، با روش کار سیستم موتورخانه و اجزای آن بهتر آشنا شوید.

در این فیلم ابتدا نحوه عملکرد تک تک تجهیزات موتورخانه در محیط واقعی موتورخانه برای شما توضیح داده می شود و پس از آن اطلاعات جالبی در خصوص نحوه تابستانه و زمستانه کردن موتورخانه و سیستم های کنترل هوشمند موتورخانه با شما به اشتراک گذاشته می شود.

متن دیالوگ داخل فیلم

با کمک توضیحاتی که در ادامه داده ایم، با نحوه کار سیستم موتورخانه از زبان آقای مهندس اسماعیلی آشنا خواهید شد.

نحوه کار مشعل موتورخانه

مشعل های موتورخانه می توانند با توجه به اینکه گاز شهری در منطقه وجود دارد یا خیر در مدل های گازسوز و یا گازوئیل سوز باشند و برای مناطقی که گاز شهری در دسترس نیست می توان مشعل دوگانه سوز را بکار گرفت تا بعدها که گاز شهری برای موتورخانه در دسترس بود، مشعل را به صورت گازسوز مورد استفاده قرار داد.

مشعل موتورخانه یک ورودی گاز دارد که بر روی آن فیلتر گاز قرار گرفته است، وقتی گاز وارد مشعل می شود، از فیلتر عبور کرده و به شیر برقی گاز مشعل می رسد، این قطعه وظیفه قطع و وصل کردن گاز مشعل را به عهده دارد و به صورت شیر اطمینان مشعل عمل می کند.

در طرف دیگر مشعل رله مشعل قرار دارد، این قطعه وظیفه روشن و خاموش کردن و جرقه زدن مشعل را به عهده داشته و در واقع رله مشعل نیز کار شیر اطمینان را انجام می دهد. به این صورت که اگر مشعل خطا داد و از کار افتاد، رله مشعل عمل می کند.

همچنین اجزایی از جمله دمنده و چشمی مشعل بر روی آن قرار گرفته اند. در زمان هایی که قصد تنظیم شعله مشعل را داریم بتوانیم از قسمت چشمی مشعل نحوه احتراق و اندازه شعله را ببینیم.

هوای ورودی از زیر مشعل و گاز نیز از طریق شیلنگ گاز وارد مشعل شده و شعله تشکیل می شود. تنظیم دمپر مشعل به اختلال هوا و گاز در مشعل کمک کرده و در نهایت باعث میشه شعله مناسبی در مشعل داشته باشیم.

برای آشنایی بیشتر با سرویس و تنظیم مشعل موتورخانه روی لینک مقاله بزنید. همچنین در کلیپ زیر با توضیحات آقای مهندس مصطفی اسماعیلی با انواع مشعل موتورخانه آشنا خواهید شد.

ترموستات دیگ

تنظیم دما و خاموش و روشن کردن مشعل به عهده ترموستات دیگ تعبیه شده بر روی دیگ است. ترموستات دیگ را می توانیم بر روی دمایی که مایلیم تنظیم کرده و از این طریق ترموستات به مشعل فرمان می دهد که الان موقع روشن شدن است.

کلیپ زیر را مشاهده کنید تا با توضیحات آقای مهندس اسماعیلی بیشتر با وظیفه ترموستات بر روی پمپ موتورخانه آشنا شوید.

دیگ موتورخانه

در داخل دیگ یک مسیر عبور آب و یک مسیر آتش خوار و حرکت شعله را داریم، زمانی که مشعل روشن شده و شعله آن تشکیل می شود، آب در داخل دیگ گرم می شود. در پشت دیگ موتورخانه لوله های ورودی و خروجی قرار دارند.

لوله ورودی در قسمت پایین و لوله خروجی در قسمت بالای دیگ قرار گرفته اند. زمانی که آب در دیگ موتورخانه گرم می شود، از طریق لوله خروجی دیگ به سمت مصرف کننده ها حرکت می کند. سپس آبی که در داخل سیستم چرخیده و دمای خود را از دست داده است، دوباره دمای آن کاهش پیدا کرده و از طریق لوله ورودی وارد دیگ موتورخانه می شود تا دوباره گرم شده و در سیستم بچرخد.

اگر دیگ موتورخانه شما از نوع دیگ آب گرم است، می توانید در کلیپ زیر و با توضیحات آقای مهندس اسماعیلی با انواع دیگ آب گرم موتورخانه آشنا شوید.

سیستم لوله کشی موتورخانه

در تمام موتورخانه ها مسیر لوله کشی منبع انبساط وجود دارد که منبع انبساط می تواند باز و یا از نوع منبع انبساط بسته باشد.

مسیرهای لوله کشی سیستم گرمایش نیز در موتورخانه وجود دارند که این سیستم می تواند رادیاتور شوفاژ، فن کوئل های زمینی یا دیواری و یا کوئل آب گرم مشترک با داکت اسپلیت باشد. همچنین مسیر لوله کشی منبع دوجداره آب گرم نیز در داخل موتورخانه وجود دارد.

منبع دوجداره

آب گرم شده در داخل دیگ موتورخانه از طریق مسیر لوله کشی منبع دوجداره به داخل منبع هدایت می شود. منبع دوجداره از دو استوانه یا مخزن تو در تو تشکیل شده است، در یکی از این جداره ها آب گرمایش ما در حال رفت و آمد است و در جداره بعدی آب سرد مصرفی از زیر منبع وارد شده و داخل منبع دوجداره گرم می شود تا در نهایت آب گرم را از طریق لوله بالایی منبع به سمت مصرف کننده ها هدایت می شود.

بر روی منبع دوجداره شیر اطمینان وجود دارد، اگر فشار و دمای آب گرم داخل منبع دوجداره از یک حدی بالاتر برود، مثلاً به نقطه جوش برسد، این شیر عمل می کند تا صدمه ای به منبع دوجداره وارد نشود.

شیر اطمینان به شکل فنری عمل کرده و یک مکانیزم مکانیکی دارد. برای تست سلامت شیر اطمینان منبع دوجداره می توانیم دسته آن را بکشیم تا مطمئن شویم آب خارج می شود یا خیر. البته از شیر اطمینان می توانیم برای هواگیری منبع دوجداره نیز کمک بگیریم.

بنابراین برای منبع دوجداره یک ورودی آب سرد در زیر منبع وجود دارد که از آن طریق آب وارد منبع شده و پس از گرم شدن به سمت مصرف کنندگان هدایت می شود.

یکی دیگر از مسیرهای منبع دوجداره و منبع کوئل دار، به مسیر برگشت آب گرم مربوط می شود. دلیل استفاده از مسیر برگشت آب گرم این است که هر زمان شیر آب را در ساختمان باز کنیم آب گرم فوری در دسترس باشد. با کمک مسیر برگشت آب گرم دیگر نیاز نیست چندین دقیقه شیر آب گرم باز باشد تا آب گرم خارج شود.

در کلیپ زیر آقای مهندس اسماعیلی به شما خواهند گفت که استفاده از منبع دوجداره برای موتورخانه بهتر است یا منبع کویل دار یا مبدل صفحه ای؟

پمپ برگشت آب گرم

وظیفه پمپ برگشت آب گرم این است که آب گرم را دائم در مسیر منبع دوجداره و مصرف کننده ها بچرخاند.

یک سیکل گرمایش نیز به منبع دوجداره آب گرم متصل است که آب گرم از دیگ وارد منبع شده و پس از اینکه حرارت خود را از دست داد دوباره به سمت دیگ منتقل می شود تا گرم شود. پس برای منبع دوجداره یک مسیر آب سرد، آب گرم خروجی و برگشت آب گرم داریم.

منبع کوئل دار

برای منبع کوئل دار مسیرهای مشابه لوله کشی منبع دوجداره وجود دارد، با این تفاوت که ظاهر منبع متفاوت است. اگر منبع کویل دار به صورت افقی باشد، در داخل دهانه منبع یک کویل وجود دارد که رفت و برگشت آب در داخل آن انجام می شود. اما اگر منبع کویل دار به صورت ایستاده باشد، کویل از سمت پایین منبع به آن وارد می شود.

طرفیت حجم آب گرم شده در منبع کویل دار به دلیل داشتن کویل های مسی بیشتر از منبع دوجداره آب گرم است. اگر می خواهید با روش جایگزینی منبع کویل دار به جای دوجداره آشنا شوید، روی لینک مقاله بزنید.

همچنین با صحبت های آقای مهندس اسماعیلی در کلیپ زیر بیشتر با وظیفه منبع کویل دار موتورخانه آشنا خواهید شد.

کلکتور موتورخانه

بر روی کلکتور موتورخانه خطوط رفت و برگشت به دیگ موتورخانه وجود دارد. لوله های خروجی دیگ که آب داغ را حمل می کنند، در پشت و قسمت بالای دیگ قرار می گیرند و لوله های ورودی در پایین دیگ هستند که آب سرد از سمت مصرف کننده، مثلاً رادیاتورها را به داخل دیگ وارد می کنند.

بین کلکتور رفت و کلکتور برگشت موتورخانه یک ورق کار می شود تا دو مسیر رفت و برگشت کلکتور با هم ارتباط نداشته باشند. بنابراین ظاهر کلکتور یک تکه است، اما در واقع مسیرهای آن از هم جدا هستند. روش تعمیر کلکتور موتورخانه را می توانید در مطلب ساخت، تعمیر و تعویض کلکتور موتورخانه بخوانید.

پمپ سیرکولاتور موتورخانه

در نود درصد موارد پمپ سیرکولاتور یک پمپ دائم کار است که مدام آب گرمایش را در سیستم می چرخاند. بعضی از پمپ های موتورخانه بخش روغن خور دارند. برای اینکه سیستم همیشه روان کار بکند و خشک کار نکند، باید پمپ را روغن کاری کنیم.

برای اینکه با نکات بیشتری در خصوص سرویس و نگهداری پمپ موتورخانه آشنا شوید، توصیه می کنیم به توضیحات آقای مهندس اسماعیلی در کلیپ زیر گوش کنید.

ترموستات جداری پمپ

ترموستات جداری پمپ بر روی لوله پمپ قرار می گیرد و دمای لوله را اندازه گیری می کند تا به پمپ فرمان روشن و یا خاموش شدن را صادر کند. پمپ سیرکولاتور موتورخانه در مسیر برگشت که آب قرار است از مصرف کننده به موتورخانه وارد شود، نصب می گردد.

فلکه های موتورخانه

از آنجا که ممکن است کلکتور موتورخانه نیاز به تعمیر داشته باشد، یک فلکه در قسمت ورودی پمپ تعبیه می کنیم تا با بستن این دو فلکه بتوانیم کلکتور را تعمیر کنیم.

مسیر بای پاس

در مواقعی که پمپ نیاز به تعمیر داشته باشد و یا بخواهیم کل سیستم را هواگیری کرده و پمپ باید خاموش باشد، اما نخواهیم سیستم موتورخانه از کار بیوفتد می توانیم مسیر بای پس را باز کنیم تا هواگیری سیستم و تعمیر پمپ موتورخانه انجام شود.

دودکش

خروج گازهای حاصل از احتراق داخل دیگ موتورخانه از طریق دودکش انجام شده و به بالای ساختمان هدایت می شود.

منبع انبساط

در داخل مسیر منبع انبساط بر خلاف سایر مسیرها هیچ گونه فلکه ای وجود ندارد، به این دلیل که مسیر رفت و برگشت منبع انبساط باید همیشه باز باشد و تحت هیچ شرایطی نباید بسته شود.

وظیفه منبع انبساط این است که کسری آب سیستم گرمایش ساختمان را تامین کرده و همچنین به عنوان شیر اطمینان کل سیستم عمل می کند. اگر به هر دلیلی دما در سیستم بالا برود و لوله ها منبسط شوند، مازاد فشار و دمای بالای سیستم از طریق لوله ها به منبع انبساط هدایت می شوند.

در موتورخانه هایی که رادیاتور شوفاژ به هر دلیلی گرم نمی شود، اولین موردی که باید چک شود، منبع انبساط موتورخانه است. اگر منبع انبساط سرد باشد، به این معنی است که در مسیر گرفتگی وجود دارد و به همین دلیل عملیات سیرکوله کردن به خوبی صورت نمی گیرد و موتورخانه هم به خوبی تغذیه نمی شود. این مشکل باعث می شود رادیاتورهای طبقات بالا آب خالی کرده، پر از آب نمی شوند و به همین دلیل رادیاتورها سرد هستند.

منبع انبساط موتورخانه به دو شکل منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته وجود دارد. اگر منبع انبساط موتورخانه شما باز است و قصد تعویض آن با منبع انبساط بسته را دارید، کلیپ زیر را تماشا کنید تا با دلایل این کار و نکات مهم آن آشنا شوید.

شیر فلکه های موتورخانه

شیر فلکه های موتورخانه در تمام فصول سال باز نیستند و به اصطلاح سیستم تابستانه و زمستانه موتورخانه را داریم. به این صورت که در فصل تابستان نیازی به باز بودن مسیر گرمایش نیست، پس شیر فلکه های مخصوص به مسیر گرمایش را می بندیم.

وقتی نزدیک به فصل پاییز می شویم و به دلیل سرمای هوا مایل به راه اندازی مدار گرمایش هستیم، شیر فلکه های مسیر گرمایش را باز می کنیم تا آب گرم در مسیر گرمایش گردش کرده و سیستم گرمایش داخل واحدها گرم شوند.

بنابراین در فصل تابستان فقط شیر فلکه منبع آب گرم دوجداره و یا منبع کویل دار باز است تا مسیر سیرکوله باز بوده و آب گرم مصرفی همیشه در دسترس باشند.

در ساختمان هایی که موتورخانه بزرگ دارند، مسیرهای گرمایش هر یک پمپ های سیرکوله مختص به خود را دارند، در این ساختمان ها نیز در فصل تابستان پمپ های سیرکوله خاموش می شوند و فقط مسیر منبع دوجداره و یا منبع کویل دار باز است و پمپ سیرکولاتور منبع دوجداره کار می کند تا عملیات گردش همیشه انجام شود.

• برای تبدیل حالت زمستانه به تابستانه چه کارهایی باید در موتورخانه انجام داد؟

شیر فلکه منبع دو جداره آب گرم که باید همیشه باز باشد و زمانی که بخواهیم موتورخانه را از حالت زمستانه به تابستانه تبدیل کنیم و هیچ گرمایشی در ساختمان نداشته باشیم، باید فلکه های مخصوص به سیستم گرمایش را ببندیم تا آب گرم در مسیر گرمایش سیرکوله نکند.

برای تبدیل تابستانه به زمستانه موتورخانه باید شیر فلکه های مخصوص گرمایش را باز کنیم تا سیستم گرمایش وارد مدار شود. برای آشنایی با نحوه تنظیم دمای زمستانه و تابستانه موتورخانه لینک مقاله را لمس کنید.

• برق مورد نیاز برای روشن کردن پمپ موتورخانه از کجا تامین می شود؟

در داخل موتورخانه از یک تابلو برق کوچک استفاده می شود که برق اصلی ساختمان وارد تابلو برق می شود. در داخل تابلو برق کلیدهای برق تجهیزات برقی موتورخانه از جمله پمپ سیرکوله، پمپ برگشت آب گرم و مشعل موتورخانه تعبیه شده اند. کلید برق مشعل و پمپ برگشت آب گرم باید همیشه وصل باشد، ولی کلید برق پمپ سیرکوله می تواند با توجه به تابستانه و یا زمستانه بودن موتورخانه قطع و یا وصل شود.

• در این موتورخانه از سیستم کنترل هوشمند استفاده نشده است؟

خیر در این موتورخانه سیستم کنترل هوشمند وجود ندارد، در واقع ترموستات های پمپ و دیگ موتورخانه نقش سیستم کنترل موتورخانه را به عهده دارند.

ترموستات پمپ سیرکوله موتورخانه به صورت دستی بر روی دمای مورد نظر ما تنظیم می شود. مثلاً در تابستان پمپ برگشت گرمایش بر روی دمای 60 درجه تنظیم می شود. اما در فصل زمستان موتورخانه هایی که احساس کنند گرمایش کمی دارند، دما را بالاتر می برند تا پمپ برگشت گرمایش دائم کار کند.

ترموستات دیگ موتورخانه را در فصل تابستان بر روی دمای 60 الی 65 درجه تنظیم می کنیم تا فقط آب گرم منبع را تامین کند و در فصل زمستان دمای ترموستات دیگ را بر روی درجه 70 قرار می دهیم، اگر سیستم جوابگو نبود، دما را بالاتر می بریم تا گرمایش به خوبی انجام شود.

• سیستم کنترل هوشمند فقط برای موتورخانه های بزرگ استفاده می شود؟

خیر ما هیچ محدودیتی برای استفاده از سیستم کنترل هوشمند موتورخانه نداریم و در موتورخانه های کوچک هم امکان استفاده از این سیستم وجود دارد. چون سیستم کنترل هوشمند نازل های خود را دارد و وقتی موتورخانه بزرگ باشد، از تعداد سنسورها و نازل های بیشتری استفاده می شود.

چون در همه موتورخانه ها با حجم بزرگتر و کوچکتر، ابعاد دیگ موتورخانه، ظرفیت منبع دوجداره آب گرم و ظرفیت مشعل می توانند بزرگ و کوچک شوند و اگر ظرفیت موتورخانه بیشتر شد، می توانیم از دو دیگ و یا دو منبع دوجداره استفاده کنیم، اما سیستم موتورخانه دقیقاً به همین شکل بود که در این مطلب آن را توضیح دادیم. بنابراین تفاوتی ندارد که ظرفیت موتورخانه چقدر است، در تمام موتورخانه می توان از سیستم کنترل هوشمند استفاده کرد.

جمع بندی

ما در این مطلب نحوه عملکرد سیستم موتورخانه را در قالب فیلم برای شما توضیح دادیم تا هرچه بهتر و کامل تر با این سیستم به ظاهر پیچیده و گیج کننده آشنا شوید.

هدف از آشنایی با سیستم موتورخانه و عملکرد اجزای داخلی آن این است که به شکل بهتری از موتورخانه و تجهیزات آن نگهداری کنیم و در صورتی که تجهیزات موتورخانه نیاز به تعمیر و یا سرویس داشتند، سریعاً وارد عمل شویم.

تکنسین های موتورخانه ما در مجموعه تاسیسات 24 ساعته نه تنها توانایی طراحی و راه اندازی موتورخانه شما را دارند، بلکه با کمک تجربه بالا و مهارت های فنی بی نظیر خود می توانند بهترین شکل از تعمیر و نگهداری موتورخانه شما را داشته باشند.

در این مجموعه خدماتی از جمله تعمیر و نگهداری موتورخانه همراه با گارانتی تضمین کیفیت به شما مشتریان عزیز ارائه می شود تا مهر تاییدی بر کیفیت بالای خدمات ما باشد. خوشبخانه رضایت مندی جمع کثیری از مشتریان قبلی گواه این ادعا است.

پس اگر شما هم قصد راه اندازی و طراحی موتورخانه خود را دارید و یا برای تعمیر و نگهداری موتورخانه خود به دنبال یک تیم حرفه ای هستید، کافیست همین الان برای ثبت سفارش فرم درخواست سرویسکار متخصص را پر کنید و یا با شماره های داخل سایت تماس بگیرید.

ضمانت جبران خدمات

تمامی خدمات مجموعه ما دارای ضمانت می باشد.

اگر به هر دلیلی مجری کار را به درستی انجام نداد و یا در زمان گارانتی پس از تحویل کار دوباره مشکل ایجاد شد، تاسیسات 24 ساعته متعهد به انجام صحیح توسط همان مجری یا ارسال متخصص دیگر بدون دریافت هزینه اضافه می باشد.

برخی از سوابق کاری مرتبط با سرویس و تعمیر موتورخانه و تجهیزات وابسته

تعویض منبع دو جداره آب گرم در ستارخان - آقای شیخی

تعمیر موتورخانه در مجیدیه - آقای مهدیزاده