تمام آنچه که باید در مورد نحوه سیم کشی برق گلخانه بدانید

تمام سرمایه یک گلخانه دار به طور مستقیم با سیستم آب و برق به کار رفته در گلخانه وابسته است، چه بسا کوچکترین مدت زمان قطع برق کل محصول آنجا را نابود کند. به دلیل اهمیت این موضوع ما تصمیم گرفتیم تا توضیحات کاملی در خصوص نحوه سیم کشی برق این مکان در اختیار شما قرار دهیم.

در این مطلب ابتدا نکات بسیار ارزشمندی در خصوص اجرای سیستم برق گلخانه در اختیار شما قرار می دهیم و سپس با اشتراک گذاری نقشه سیم کشی برق آن روش برق کشی در این فضا را به شما آموزش می دهیم. با ما همراه باشید.

نکات طلایی در زمان اجرای سیستم برق گلخانه

در زمان طراحی و اجرای سیم کشی برق در این منطقه بسیار ضروری است که نکات مهمی را به خاطر داشته باشیم و آن ها را تمام و کمال انجام دهیم:

• در نظر گرفتن تابلو اتوماسیون گلخانه

تابلو اتوماسیون گلخانه باید با مقدار انرژی الکتریکی مورد نیاز در این مکان هماهنگی داشته باشد. این تابلو ورودی امن برای جریان برق آنجا را تامین می کند.

همچنین می تواند تشخیص دهد که سیستم برق این محل به چه شکل و چگونه باید اجرا شود. اگر گلخانه کوچک باشد، تابلو برق 60 آمپری کفایت می کند.

اما برای مکان های بزرگ تر طبیعتاً تعداد و نوع تجیهیزات برقی مورد نیاز از جمله فن، هواکش، هیترها و سیستم آبیاری هوشمند متفاوت بوده و بنابراین تابلو برق بیشتر از 800 آمپر مورد نیاز است.

برای جلوگیری از اضافه بار شارژ پایه، باید یک تابلو برق واحد برای سرویس دهی به تمام تجهیزات آن و ساختمان های جانبی نصب شود.

بهترین محل برای نصب تابلو اتوماسیون برق این فضا مکانی خشک و قابل دسترس است. در پروژه های کوچک می توان تابلو برق مربوطه را در انتهای دیوار خود محل قرار داد.

اما اگر قرار است چندین محل بزرگ در کنار هم و با سالن های طویل داشته باشیم، بهتر است یک قسمت مجزا برای تعبیه تابلو برق آن در نظر بگیریم.

• لزوم نصب سیم ارتینگ در سیم کشی برق این منطقه

تمام تجهیزات الکتریکی مورد استفاده در این محل باید به سیستم ارتینگ اتصال داشته باشند. سیستم ارتینگ از مصرف بیش از اندازه ولتاژ در روشنایی این مکان و همچنین بروز ایراد در سیستم برق آن جلوگیری می کند.

همچنین با کمک سیستم ارتینگ می توان مقدار ماکزیموم ولتاژ سیم های فاز را کاهش داد. برای احداث سیستم ارتینگ کافیست میله فلزی مثل لوله آب را به داخل خاک قرار داده و سیم ارت این محل را به آن وصل کنیم.

• توجه به نوع طراحی سیستم توزیع برق

انرژی الکتریکی یا همان جریان برق توسط تابلو برق در بین مدارهای برق مصرفی از جمله موتورها، لامپ های روشنایی، دستگاه های هیتر و غیره تقسیم و توزیع می شود.

زمانی که اتفاقاتی همچون اتصال کوتاه در سیم ها، اضافه بار یا ایراد در سیستم ارتینگ این مکان ایجاد شود، هر مدار برق توسط قطع کننده مدار محافظت می شود.

هر مدار برق و سیم های مربوط به آن باید به شکلی سایزبندی شوند که توانایی تامین حداکثر جریان برق مورد نیاز برای هر کدام از تجهیزات برقی را داشته باشند.

در پروژه های بزرگ گلخانه ای از مدار برق تغذیه 3 فاز به منظور کاهش سیم کشی های مورد نیاز استفاده می شود.

به عنوان مثال ممکن است به یک تابلو برق 200 آمپری تعداد زیادی مدار تغذیه برق 60 آمپری به منظور تامین برق هر قسمت این محل متصل باشد.

در انتهای هر مدار برق تعذیه، تابلو برق توزیع با تعداد زیادی انشعابات مدار برق جریان موتورها و لامپ های روشنایی در این مکان را تامین می کند.

نکته بسیار مهم این است که سایز سیم کشی مدار تغذیه و قطع کننده مدار باید متناسب با جریان برق مصرفی در این مکان باشد.

• دقت در سیم کشی برق گلخانه

بر اساس قوانین مقررات ملی ساختمان نوع سیم برق قابل استفاده به منظور سیم کشی برق این محل باید عایق دار بوده و توانایی تحمل در شرایط آب و هوایی مرطوب، خشک و گرم را داشته باشد.

از طرفی به دلیل اینکه مقدار رطوبت و گرد و غبار در محیط این مکان زیاد است، بایستی سیم ها را از داخل لوله برق عبور دهیم. لوله برق پی وی سی بهترین گزینه به منظور انتخاب لوله برق در این منطقه است، چرا که این جنس از لوله را می توان به راحتی و با کمک فیتینگ های مناسب وصل کرد.

البته توجه داشته باشید که سایز لوله برق باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا بتواند تمام سیم های برق آنجا را در خود جای دهد. همچنین برای جلوگیری از نفوذ رطوبت و گرد و غبار به سیستم کابل کشی برق این مکان لازم است تا از جعبه برق و پریزهای برق ضد آب استفاده کنیم.

سیم کشی برق به روش توکار بهترین روش سیم کشی برق در این فضا است، چون با تمامی شرایط آب و هوایی مطابقت دارد.

• استفاده از کلید محافظ جان آری یا خیر؟

یکی از سوالات رایجی که در خصوص کابل کشی برق این مکان پرسیده می شود این است که آیا باید از کلید محافظ جان در این سیستم استفاده کرد یا خیر؟

کلید محافظ جان وسیله ای است که از طریق کاهش جریان در مواقع نشت برق از وارد شدن شوک برقی به افراد جلوگیری می کند.

اما از آنجا که محیط گلخانه مرطوب است، کلید محافظ جان گاه و گاه عمل می کند و همین مسئله باعث وارد شدن خسارت های سنگین به تجهیزات برقی و حتی از بین رفتن محصول این مکان خواهد شد.

به جای آن می توان از کلیدهای محافظ جان قابل حمل توسط افرادی که با برق آنجا در محیط های خیس، مرطوب و نم دار سر و کار دارند، استفاده کرد.

• مراقب نصب غیر اصولی سیم های برق گلخانه باشید.

متاسفانه گاهاً مشاهده شده که در برخی از مناطق ها سیم کشی برق این فضا توسط افراد غیر متخصص انجام شده است.

به شکلی که تابلو برق هیچ درپوشی نداشته، سیستم ارتینگ نصب نشده، سیم ها بدون هیچ محافظی رها شده اند، سیم ها به خوبی سرهم بندی نشده اند و جعبه برق کاملاً بدون درب نصب شده است و همزمان نیروی کار در این محل مشغول هستند.

این کار یک روش غیر اصولی برای سیم کشی برق این محل است، به بیانی دیگر شما تنها باید زمانی روند کار در این مکان را آغاز کنید که سیستم برق آن تمام شده و مطمئن باشید که هیچ خطر برقی نیروی کار را تهدید نمی کند.

نقشه برق کشی گلخانه

تهیه نقشه برق کشی این منطقه یک مرحله مهم پیش از اقدام به کابل کشی این فضا است. ما در قسمت زیر یک نمونه از نقشه برق گلخانه را برای شما آورده ایم:

در این نقشه مسیر حرکت لوله های برق، محل قرارگیری کلید و پریزها، مقدار آمپر مصرفی در هر مسیر به همراه محل قرارگیری تجهیزات برقی در این مکان همچون موتورها، فن ها و روشنایی ها مشخص شده است.

آموزش سیم کشی برق گلخانه

فرقی نمی کند که فضای شما چند هزار هکتار است یا فقط یک منطقه کوچک در باغ خود دارید، در هر صورت سیستم برق کشی یکی از ملزومات مهم در روند طراحی این مکان است. چرا که هر کدام از تجهیزات این مکان از جمله هواکش ها، فن ها، سیستم های آبیاری اتوماتیک و لامپ های روشنایی همه و همه به انرژی الکتریکی نیاز دارند.

گلخانه ها عموماً به برق سه فاز نیاز دارند، اما نمونه های کوچک را می توان با برق تک فاز و برخی ابزار ساده سیم کشی نمود.

به غیر این مواردی که گفتیم، لازم به ذکر است که سیم کشی برق این مکان با سیم کشی برق ساختمان خانگی به کلی متفاوت است. هدف از سیم کشی برق این منطقه این است که محیطی امن و شرایط آب و هوایی مناسب برای رشد گیاهان ایجاد شود.

در ادامه قصد داریم نحوه سیم کشی برق گلخانه را با توجه به قوانین مختص سیم کشی برق در این مکان برای شما توضیح دهیم:

الف) نوع ساختمان گلخانه

1. این مکان محیطی نم دار یا مرطوب محسوب می شود، بنابراین بر اساس قوانین مبحث 13 ملی ساختمان سیم کشی برق از کف در این مکان قابل قبول نیست.
2. در محیط های مرطوب باید تمام جعبه فیوزها، کلید و پریزها از نوع غیر قابل نفوذ در برابر گرد و غبار، ضد رطوبت و ساخته شده از مواد مقاوم در برابر پوسیدگی و زنگ زدگی باشند.
3. تمامی اتصالات برق باید در داخل قوطی برق ضد رطوبت مهر و موم شده نگه داری شوند.

ب) جنس ابزار و مواد قابل استفاده برای سیم کشی برق گلخانه

1. تنها باید از سیم های برق با ظرفیت جریان 20 آمپر و بیشتر از آن در کابل کشی این منطقه استفاده شود.
2. از پوشش ها و محفظه های ضد رطوبت برای کلید و پریزها، لامپ ها، قوطی های کلید و پریز و کنترل های فن استفاده شود.
3. بهترین تابلو برق برای این محل مدلی است که از جنس پلاستیکی ضد رطوبت ساخته شده باشد، با این حال ممکن است این جنس از تابلو برق در بازار موجود نباشد.
4. تنها از سیم های برق مسی شماره 12 و بزرگ تر از آن در تمام مدارهای برق استفاده شود.
5. هرگز پریزها و روشنایی ها را تنها با پوشش کابل و لوله رها نکنید، بلکه این تجهیزات را با کمک محافظت کننده های مکانیکی از قبیل زنجیر در جای خود محکم کنید.

پ) نوع سیم کشی برق گلخانه

سیم کشی برق این مکان را می توانید با کمک دو روش انجام دهید:

1. سیم کشی روکار

برای انجام کابل کشی به روش روکار باید چند نکته مهم را به خاطر داشته باشید:

• تنها از کابل برق UV مقاوم در برابر اشعه خورشید در سیم کشی روکار این مکان استفاده شود.
• هرگز از کابل های برق رایج در سیم کشی برق خانگی استفاده نکنید، چرا که این کابل ها ضد رطوبت نیستند.
• در تمام قوطی ها و محل نصب تجهیزات برقی در این مکان از کنتاکتورهای کابل ضدآب استفاده شود.

2. سیم کشی برق گلخانه به روش توکار

برای اینکه بتوانید سیستم برق این محا خود را به روش توکار، اما از روی سقف انجام دهید، به نکات زیر توجه کنید:

• فقط از لوله برق PVC سایز 40 برای لوله گذاری استفاده کرده و از بکار بردن لوله برق های استیل و لوله های آب پی وی سی به عنوان لوله برق اجتناب کنید.
• سیم برق قابل استفاده در داخل لوله برق باید مختص محیط های مرطوب باشد، که با علامت W بر روی سیم برق حک شده است.
• لوله برق را در فواصل 90 سانتی متری مهار کنید.
• در متراژهای بیش از 15 متر از لوله خرطومی برق استفاده کنید.
• از لوله برق پلاستیکی منعطف برای اتصالات به موتورها کمک بگیرید.
• لوله برق باید از قسمت زیر و یا کنار وارد قوطی کلید و پریز شود.

ت) مدارها و تامین کننده های برق این مکان

• برای هر مصرف کننده مدار جریان برق مناسب در نظر بگیرید. این مدار باید حداقل 60 آمپر باشد.
• اگر می خواهید از برق خانگی برای تامین برق این منطقه خود استفاده کنید، مراقب باشید که به سرویس برق خانگی اضافه بار تحمیل نکنید.
• برای فن هواکش باید مدار برق جداگانه در نظر بگیرید. اگر قرار است بیش از 2 فن در این مکان نصب شود، حداقل به 2 مدار برق جداگانه نیاز دارید. بیش از 2 فن نباید به یک مدار وصل شوند.
• مدارهای برق قوی برای موتورهای فن بزرگ نیازمند سیم برق در سایز بیشتر از حد نرمال است، تا سیتم با افت ولتاژ مواجه نشود.
• نباید به مدار 20 آمپری بیش از 10 پریز وصل شود.
• مراقب باشید که بیش از 80 درصد ظرفیت مدارهای برق را مورد استفاده قرار ندهید.
• پریزهای برق مختص هیترها را در مرکز راهروی این محل نصب کنید.

ث) نصب سیستم ارتینگ برای تجهیزات گلخانه

• چارچوب تمامی تجهیزات برقی در این مکان باید به سیم ارت متصل باشد.
• از هر کدام از وسایل برقی بکار رفته در این محل باید کنتاکتور سیستم ارتینگ به تابلو برق این منطقه وصل باشد.
• هرگز از کنتاکتور ارتینگ به عنوان کنتاکتور حامل جریان برق استفاده نکنید.
• تمام مدارهای برق 120 ولتی در این مکان شامل سه سیم فاز، نول و ارت هستند.
• تمام لوله های آب فلزی زیر زمین در این منطقه باید به الکترودهای ارتینگ اتصال داشته باشد.

5 سوال مهم که باید در زمان اجرای سیم کشی برق گلخانه از خود بپرسید

یکی از مهمترین مواردی که باید در زمان تصمیم گیری برای اجرای سیم کشی برق این محل مد نظر داشته باشید این است که سیستم برق این مکان نه تنها باید نیاز امروز شما بلکه نیازهای احتمالی آینده را نیز تامین کند.

به بیانی دیگر باید سیستم برق این منطقه را به شکلی طراحی و اجرا کنید که امکان افزایش کارایی از سیستم برق و نصب تجهیزات برقی جدید در این محل وجود داشته باشد. به عنوان مثال ممکن است در آینده ای نه چندان دور قصد داشته باشید سیستم گلخانه خود را هوشمند کنید.

این تصمیم به طور حتم به پیش نیازهای مختلفی وابسته است، که اگر از قبل آن ها را تامین نکرده باشید، هزینه های شما بیشتر خواهد شد. پس قبل از طراحی و اجرای سیستم برق آنجا باید در مورد هر آن چیزی که ممکن است در آینده به سیم کشی برق آن شما مربوط شود، فکر کنید.

برای رسیدن به این هدف باید خوب فکر کنید، مشورت بگیرید، وقت صرف کنید و تحقیقات جامعی انجام دهید.

حال به منظور کمک به شما برای طراحی هر چه بهتر سیستم برق کشی گلخانه قصد داریم تا در ادامه با طرح چند سوال روند تحقیق را برای شما آسان تر کنیم:

1. آیا سیم کشی برق این فضا را به افراد متخصص سپرده اید؟

شاید اولین و مهمترین سوالی که باید در زمان طراحی و سیم کشی برق این محل از خود بپرسید، همین باشد که آیا فرد متخصص کابل کشی شما را انجام می دهد؟

توجه داشته باشید که تخصص های شاخه برق متفاوت هستند و از طرفی سیستم برق گلخانه یک موضوع تخصصی دیگر است که کوچکترین خطا در برق کشی و حتی روشنایی این مکان می تواند به قیمت کاهش رشد محصولات گیاهی شما تمام شود.

2. آیا مقدار بار جریان برق مورد نیاز گلخانه خود را به طور دقیق در نظر گرفته اید؟

مقدار بار جریان برق مورد نیاز به معنی مقدار انرژی الکتریکی است که برای تامین برق این مکان لازم است. گاهی مواقع تخمین صحیح مقدار جریان برق مورد نیاز کمی سخت می شود.

از جمله مواردی که باید برای تخمین جریان برق این محل مورد توجه قرار دهید، عبارتند از:

• تجهیزات برقی

یک جدول به منظور تخمین جریان الکتریکی مورد نیاز در این مکان طراحی کنید و در این جدول لیست تمام تجهیزات برقی بکار رفته در آن را به همراه جریان مصرفی هر یک ذکر کنید. جدول شما باید تمام تجهیزات برقی از جمله پمپ های آب، فن هواکش و روشنایی این فضا را پوشش دهد.

با کمک طراحی این جدول حتی می توانید مقدار جریان برقی اضافی را در این محل شناسایی کرده و به دنبال راهی برای کاهش آن باشید. به عنوان مثال بهتر است از لامپ های ال ای دی گلخانه ای به جای لامپ های معمولی استفاده کنید. لامپ های ال ای دی تا حد زیادی کم مصرف بوده و علاوه بر این گرمای کمتری هم تولید می کنند.

گرمای کمتر تولیدی توسط لامپ های LED می تواند به هزینه های مورد نیاز برای تامین سرمایش این مکان کمک کرده و از طرفی تاثیر منفی در رشد گیاهان نداشته باشد.

• متراژ یا سایز این محل

شاید دانستن این حقیت بر کسی پوشیده نباشد که هر چه متراژ این فضا بیشتر باشد، نیاز شما به جریان الکتریکی نیز افزایش پیدا می کند. مجری برقکار یا همان تکنسین برق می تواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید سیم کشی برق تک فاز و یا سیم کشی برق سه فاز برای مکان شما مناسب است.

اما حقیقت این است که سیم کشی برق سه فاز بهترین انتخاب برای سیستم برق این مکان است. چرا که برق سه فاز به شما این اجازه را می دهد تا به سهم بیشتری از ولتاژ برق دسترسی داشته باشید و به نوبه خود افت ولتاژ را به حداقل می رساند.

استفاده از برق سه فاز در این محل مزیت های دیگری هم به همراه دارد، اینکه دست شما را در مورد کاهش هزینه های نصب، افزایش کارایی و گسترش عملکرد شما بازتر می کند. البته این نکته مهم را به خاطر داشته باشید که برق سه فاز همیشه در دسترس نیست و ممکن است با قطعی آن مواجه شوید.

• گسترش ظرفیت این مکان

اگر هدف شما در دراز مدت این است که ظرفیت این فضا را گسترش دهید، باید قبل از طراحی اولیه سیم کشی برق این مکان به فکر آن باشید. برای این منظور باید مطمئن شوید که سیستم برق آن نه تنها نیاز امروز، بلکه نیاز آینده شما را نیز تامین می کند.

شما می توانید از مجریان برق کار متخصص برای اطلاع از ظرفیت برقی این محل مطمئن شوید. این فرد به شما خواهد گفت که آیا تابلو برق اصلی شما ظرفیت اضافه بار دارد یا خیر.

3. آیا سیستم برق اضطراری برای گلخانه خود در نظر گرفته اید یا خیر؟

به شما توصیه می کنیم موضوع برق اضطراری در این مکان را به صورت جدی مد نظر قرار دهید و حتماً با یک متخصص در این خصوص مشورت کنید تا اگر لازم است از ژنراتورهای برق قوی تری استفاده کنید.

متاسفانه خبرهای بیشماری از خسارت های سنگین چند صد میلیون تومانی به گلخانه داران کشورمان دریافت شده که تنها به دلیل قطع ناگهانی برق، کل محصول خود را از دست داده اند. در حالی که اگر سیستم برق اضطراری داشتند و یا زودتر از قطعی برق باخبر می شدند، می توانستند جلوی این حجم از خسارت را بگیرند.

4. قصد دارید سیم های برق در این مکان را از کجا عبور دهید؟

در زمان اجرای کابل کشی این محل شما دو گزینه پیش روی خود دارید:

• عبور سیم های برق به صورت روکار
• عبور سیم های برق به صورت توکار (همراه با لوله گذاری)

حقیقت این است که استفاده از هر دو روش از سیم کشی برق در این منطقه مزایا و معایب خاص خود را دارند. سیم کشی برق روکار در این محل مقرون به صرفه تر است. در حالی که اگر بخواهیم سیم کشی را به توکار انجام دهید، باید هزینه بیشتری بابت لوله گذاری بپردازید.

در مقابل اگر سیم کشی برق توکار را انتخاب کنید، دست شما برای گسترش سیم کشی در آینده بازتر است. با این حال همانطور که قبلاً هم گفتیم، سیم کشی برق به صورت توکار یعنی همراه با لوله گذاری برای این فضا مناسب تر است.

5. آیا شما شرایط آب و هوایی محل احداث گلخانه خود را در نظر گرفته اید؟

این دلیل دیگری در کمک گرفتن از یک برقکار با تجربه است، چون هر جنس از سیم برق مناسب شرایط آب و هوایی آنجا نیست. سیم برق انعطاف پذیر یک گزینه معمول برای سیم کشی برق گلخانه ها است. موضوع توجه به نوع شرایط آب و هوایی این محل در خصوص انتخاب جنس لوله برق در این مکان نیز موثر است.

چرا که لوله های برق PVC تحمل حرارتی پایینی داشته و به راحتی خراب می شوند. پس لازم است در زمان طراحی سیم کشی برق این محل مقدار دمای مورد نیاز را اندازه گرفته و با توحه به سطح رطوبت موجود برای انتخاب سیم و لوله برق اقدام کنید.

جمع بندی:

برای افرادی که قصد دارند گلخانه خود را راه اندازی کنند، آشنایی با روش سیم کشی برق آنجا بسیار مهم است. چرا که فضای این مکان با دیگر محیط های ساختمانی از جمله منازل مسکونی، اداری و تجاری فرق می کند و حتی از تجهیزات برقی متفاوتی از قبیل هواکش ها و سیستم های آبیاری قطره ای گاهاً هوشمند در این مکان استفاده می شود.

همانطور که ملاحظه کردید سیم کشی برق در این منطقه به دلیل مرطوب بودن محیط و حساس بودن گیاهان کاشته شده در این محل دارای شرایط و ضوابط بسیار مهمی است.

به همین دلیل توصیه اکید می کنیم که خود به سیم کشی برق این فضا اقدام نکرده و فقط از مجری برقکاری که تجربه این کار را دارد، کمک بگیرید. تجربه و تخصص مجریان برقکار در مجموعه تاسیسات 24 ساعته می تواند نیاز شما را به کابل کشی برق رفع کند.

در این مجموعه تمامی خدمات تاسیساتی به همراه گارانتی تضمین کیفیت خدمات به شما عرضه می شود تا دیگر هیچ نگرانی بابت کیفیت خدمات دریافت شده نداشته باشید.

پس در صورت نیاز به خدمات ما همین الان فرم درخواست سرویسکار متخصص را پر کنید و یا با شماره های سایت تماس بگیرید.

منابع انگلیسی: منبع 1، منبع 2، منبع 3، منبع 4

ضمانت جبران خدمات

تمامی خدمات مجموعه ما دارای ضمانت می باشد.

اگر به هر دلیلی مجری کار را به درستی انجام نداد و یا در زمان گارانتی پس از تحویل کار دوباره مشکل ایجاد شد، تاسیسات 24 ساعته متعهد به انجام صحیح توسط همان مجری یا ارسال متخصص دیگر بدون دریافت هزینه اضافه می باشد.