شاید برای شما هم پیش آمده باشد که موتور کولر آبی در حالت عادی به درستی کار نمی کند. به عنوان مثال باید حتماً تسمه کولر و یا پره های کولر را با دست بچرخانید تا موتور راه اندازی شود و یا در کل موتور روشن نمی شود. در این حالت می گویند موتور کولر گیرپاژ کرده است.
اگر تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید ابتدا ساختار موتور کولر را بررسی می کنیم و سپس دلایل گیرپاژ کردن موتور کولر و راهکارهای پیشگیری از بروز این مشکل را برای شما توضیح می دهیم.
ساختار موتور کولر آبی
پیش از بررسی علت گیرپاژ کردن موتور کولر آبی بد نیست با ساختمان این وسیله آشنا شویم. نوع موتورهای کولر آبی تک فاز قفسی است که به نام موتور قفس سنجابی شناخته شده و در دو مدل خازنی و مقاوتی دو دور طراحی و تولید شده است.
به موتور کولر آبی دینام کولر نیز می گویند. اگر موتور کولر خازنی باشد، با استفاده از خازن دائم کار راه اندازی می شود. این نوع موتور کولر آبی در دورهای 1000 و 1500 دور طراحی شده اند و چهار مدل سیم پیچی دارند، به این صورت که برای دورهای کند و تند از یک سیم پیچ اصلی، کمکی و یک خازن استفاده شده است.
اجزای مهم تشکیل دهنده موتور کولر آبی به قرار زیر هستند:
- استاتور یا قسمت ساکن موتور
استاتور موتور کولر آبی بخش ساکن موتور است که خود از سه قسمت اصلی بدنه یا طوقه، هسته و سیم پیچ ساخته شده است. جنس ورقه های استاتور از فولاد است که به شکل استوانه ای طراحی می شود.
- هسته موتور
هسته موتور کولر به صورت شیاردار بوده و از فولاد سلیس دار ساخته شده است. قطر داخلی هسته با توجه به قدرت موتور کم و زیاد می شود.
- درپوش ها و بوش ها
قسمتی از موتور که در مرکز آن ها بوش های نگهدارنده محور روتور موتور تعبیه شده است، به نام درپوش های انتهایی شناخته می شود. جنس بوش ها از استیل و قسمت داخل آن ها از جنس برنز است تا در برابر بارهای سبک و سنگین مقاومت کافی داشته باشند.
- کلید گریز از مرکز
کلید گریز از مرکز بر روی درپوش عقب موتور کولر قرار دارد و قطعه چهارسر توسط فیش هایی از قسمت زیرین به آن وصل شده است. به کلید گریز از مرکز موتور کولر سه عدد سیم وصل می شوند: سیم دور زیاد به فیش علامت HI، سیم دور کم به فیش علامت LO و سیم برق مشترک به فیش علامت COM
از دیگر بخش های تشکیل دهنده موتور کولر آبی می توان موارد زیر را به اختصار یاد کرد:
- پره های خنک کننده سر روتور
- سیم پیچ استاتور
- ورقه های هسته استاتور
- حلقه های اتصال کوتاه قفس های روتور
- بوش موتور
- روتور
- محور روتور
- بدنه
- سوراخ های بدنه استاتور
- ورقه های هسته استاتور
- پلاتین و صفحه کلید
- پایه الکتروموتور
- درپوش
- کلاهک گردگیر
- بست فلزی نگهدارنده موتور به پایه
- لاستیک لرزه گیر
تعریف گیرپاژ موتور کولر
در سیستم کولر آبی موتور انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کند تا پروانه کولر بچرخد و از این طریق هوای خنک از راه کانال ها به فضای داخلی ساختمان هدایت شود. تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی توسط سیم پیچ داخل موتور انجام می شود.
در داخل سیم پیچ موتور یک میدان مغناطیسی ایجاد می شود که به واسطه آن روتور و شفت موتور کولر شروع به چرخیدن می کند.
گیرپاژ موتور کولر یا Swamp Cooler Engine Seizing در لغت به معنی قفل کردن است. به عبارتی دیگر در این حالت موتور قصد چرخیدن دارد، اما یک نیروی خارجی مانع چرخیدن آن می شود. در ادامه به بررسی علت قفل شدن موتور کولر خواهیم پرداخت.
برای آشنایی با مکانیزم راه اندازی موتور کولر آبی پیشنهاد می کنیم مقاله آموزش نصب موتور کولر آبی را از دست ندهید.
علت گیرپاژ موتور کولر چیست؟
همانطور که در بخشی معرفی اجزای مختلف موتور کولر اشاره شد، این قطعه خود از قسمت های مختلف تشکیل شده است که وجود ایراد در اجزای اساسی موتور می تواند یک علت گیرپاژ کردن موتور کولر آبی باشد.
ما در ادامه به بررسی مهمترین دلایل کار نکردن موتور کولر در اثر قفل شدن اشاره می کنیم:
- عدم روغن کاری
یکی از مهمترین اقدامات در زمان سرویس کولر آبی انجام روغن کاری قطعات مکانیکی و در حال چرخش کولر از قبیل یاتاقان ها، بلبرینگ ها، بوشن و فولی کولر است. چون اگر این قطعات به دلیل عدم روغنکاری خشک کار کنند، چرخیدن شفت، تسمه و حلزونی کولر بسیار سخت می شود و در نهایت داغ کردن موتور و سیم پیچ آن را به همراه خواهد داشت.
در این حالت موتور کولر به دلیل داغ کردن بیش از حد قادر به روشن شدن نخواهد بود. در مقابل اگر اقدام ساده ای همچون روغن کاری موتور کولر را به درستی انجام دهیم، باعث چرخش نرم و آرام اجزای مکانیکی کولر شده و از همه مهمتر طول عمر این قطعات را افزایش می دهیم.
معمولاً توصیه می شود حداقل سالی یک بار اجزای در حال چرخش کولر از جمله یاتاقان ها، بوشن موتور و فولی کولر را روغن کاری کنید تا مجبور به تعویض موتور کولر در اثر داغ کردن سیم پیچ و سوختن آن نباشید.
- داغ کردن موتور
یک دلیل دیگ شایع قفل کردن موتور کولر آبی داغ کردن موتور است. در قسمت فوق با دلایل داغ کردن موتور آشنا شدید، اما این تمام ماجرا نیست. بعضی مواقع عواملی از قبیل کارکرد طولانی مدت موتور، گرم بودن بیش از حد هوا و عدم تهویه هوای مناسب برای موتور می توانند باعث داغ کردن موتور کولر آبی و در نهایت گیرپاژ کردن آن شوند.
- سوختن خازن
همانطور که در قسمت معرفی اجزای موتور کولر آبی گفته شد، خازن یکی از مهمترین بخش های تشکیل دهنده موتور است که در داخل مدار برق موتور قرار دارد. هر زمان کولر روشن باشد، قطعاً خازن هم در حال کار کردن است.
خازن موتور کولر آبی می توان بنا به دلایلی از قبیل نشت کردن محتویات داخل خازن به بیرون از آن و سوختن خراب شده و از کار بیوفتد. از جمله علائم خرابی خازن کولر آبی می توان به فرورفتگی، برآمدگی و ترکیدگی خازن اشاره کرد.
از آنجا که روشن بودن موتور کولر وابسته به کار کردن خازن است، خرابی خازن باعث زور زدن، گیرپاژ کردن و حتی سوختن موتور می شود.
- سیم کشی معیوب
سیم کشی موتور کولر در معرض آسیب های مختلفی قرار دارد که از آن جمله می توان به از بین رفتن عایق سیم ها، پوسیدگی سیم ها، سست شدن اتصالات سیم های برق موتور و ریختن آب بر روی سیم های لخت شده اشاره کرد.
اگر هر کدام از مشکلات گفته شده برای سیم کشی ایجاد شود، بروز اتصالی در موتور کولر دور از انتظار نیست و در نهایت این اتصالالی است که باعث داغ کردن موتور و گیرپاژ آن می شود.
- خرابی سیم پیچ
سیم پیچی موتور کولر آبی در موتوری که با دو دور و با کمک سیم پیچ راه اندازی می شود، شامل سیم پیچ دور کند، سیم پیچ دور تند و سیم پیچ راه انداز است.
وظیفه هر یک از سیم پیچ ها در انواع مختلف موتور کولر به این صورت است که وقتی کولر روشن می شود، سیم پیچ راه انداز و سیم پیچ دور تند به صورت همزمان روشن می شوند. زمانی که سرعت موتور به اندازه مشخص خود برسد، سیم پیچ راه انداز به طور خودکار از مدار خارج می شود.
چنانچه دور کند کولر را انتخاب کرده باشیم، بعد از فعال شدن سیم پیچ راه انداز و سیم پیچ دور تند، هر دو سیم پیچ از مدار خارج می شوند و این سیم پیچ دور کند است که در مدار قرار می گیرد.
با توجه به این توضیحات مشخص می شود که تنظیم دور موتور کولر به عهده سیم پیچ های آن است و سالم بودن سیم پیچ راه انداز تا چه اندازه ای می تواند برای روشن شدن موتور ضروری باشد.
بنابراین اگر هر کدام از سیم پیچ های کولر آبی، به خصوص سیم پیچ راه انداز خراب شود، قفل شدن موتور کولر دور از انتظار نیست. برای کسب اطلاعات جامع در خصوص سیم پیچی موتور کولر روی لینک مقاله بزنید.
- نوسان برق
موتور کولر آبی طوری طراحی شده است که تحت یک مقدار ولتاژ مشخص راه اندازی شود. اگر ولتاژ برق ورودی به موتور بیشتر از حد مشخص شده باشد، باعث گیرپاژ موتور می شود.
البته تنها زیاد بودن ولتاژ باعث قفل شدن موتور نمی شود، بلکه به طور کلی هر گونه نوسان در میزان ولتاژ ورودی و قطع و وصل شدن مکرر برق باعث قفل شدن موتور و حتی سوختن آن می شود.
- خرابی کلید
در داخل کلید کولر سیم های کنترل کننده موتور قرار دارند، بنابراین اگر کلید کولر خراب شود، در واقع سیم ها دچار مشکل شده اند که در نهایت باعث گیرپاژ موتور کولر می شوند.
به غیر از دلایل شایعی که برای قفل شدن موتور کولر آبی گفتیم، عوامل دیگری همچون سفت بودن بیش از حد تسمه کولر، وجود زنگ زدگی یا مانع برای چرخش حلزونی، تسمه و شفت، سفت بودن زیادی بوشن و بلبرینگ های موتور و فولی و پاشش آب بر روی موتور و سیم پیچ آن می توانند در گیرپاژ کردن موتور موثر باشند.
راهکارهایی برای جلوگیری از گیرپاژ موتور کولر
تا این قسمت از متن دریافتیم که گیرپاژ موتور کولر چه معنی دارد و همچنین دلایل بروز این مشکل را با هم بررسی کردیم.
از آنجا که گیرپاژ موتور کولر در نهایت باعث سوختن موتور می شود، لازم به نظر می رسد تا با روش های جلوگیری از بروز این معضل آشنا شویم. در واقع تعمیر و رفع گیرپاژ موتور کولر تنها از طریق توجه به راهکارهای پیشگیری از آن امکان پذیر است.
پیشگیری از گیرپاژ موتور کولر با انجام راهکارهای ساده، اما بسیار موثر شدنی است:
- انجام سرویس دوره ای کولر آبی
ساده ترین کاری که می توانید برای جلوگیری از گیرپاژ کردن موتور کولر انجام دهید، این است که کولر را در موعد مقرر آن، یعنی حداقل سالی یک بار و پیش از راه اندازی مجدد در فصل گرما مورد سرویس و بازدید قرار دهید.
چون در زمان انجام سرویس کولر آبی اقدامات متنوعی از جمله روغن کاری یاتاقان ها، پولی و بلبرینگ ها، بازدید از سیم کشی موتور، بررسی سلامت کلید کولر و بازبینی تسمه کولر توسط متخصص انجام می شود. اگر می خواهید با نحوه سرویس کولر گازی نیز آشنا شوید، لینک مقاله را لمس کنید.
- توجه به بوی سوختگی در کولر
اتصالی کردن سیم های برق کولر اغلب با علامت بوی سوختگی خود را نشان می دهد. بنابراین بسیار مهم است قبل از اینکه اتصالی کردن سیم کشی کولر آبی منجر به قفل شدن موتور کولر شود، به هر نوع بوی سوختگی در کولر توجه کرد.
- بررسی سیم کشی موتور کولر
بنابراین توصیه می شود در زمان سرویس کولر سیم کشی موتور نیز مورد بازدید قرار بگیرد تا اگر روکش هر کدام از سیم ها از بین رفته است، با سیم سالم تعویض شود.
- استفاده از محافظ برق در مدار کولر آبی
از آنجا که یکی از دلایل گیرپاژ کردن موتور کولر آبی به نوسان برق ورودی به موتور کولر مربوط می شود، استفاده از محافظ برق در مدار کولر می تواند تا حد زیادی از بروز نوسان برق و در نهایت قفل شدن موتور پیشگیری کند.
- نصب کولر آبی در محیطی به دور از تابش خورشید
گرم شدن بیش از حد کولر خود عامل موثری در داغ کردن موتور و سیم پیچ های آن است، بنابراین توصیه می شود کولر آبی را در فضایی به دور از تابش مسقیم خورشید نصب کنید و یا از سایبان برای کولر استفاده نمایید.
- کسب اطمینان از رگلاژ صحیح موتور
اگر موتور کولر آبی به درستی رگلاژ نشده باشد، فشار زیادی به آن وارد شده و در نهایت باعث قفل شدن موتور می شود. پس توصیه می شود در زمان بازدید از کولر آبی مطمئن شوید که موتور رگلاژ شده است.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی علت و نحوه پیشگیری از گیرپاژ کردن موتور کولر پرداختیم. به جرات می توان گفت قفل کردن موتور کولر یکی از بدترین معضلاتی است که می تواند برای کولر آبی رخ دهد. چون در نهایت منجر به سوختن موتور و از کار افتادن کولر می شود.
با این حال گفتیم که انجام به موقع سرویس کولر آبی تا حد زیادی می تواند مانع از گیرپاژ کردن موتور شود. متخصصین ما در گروه تاسیسات 24 ساعته این توانایی را دارند که کولر آبی شما را سرویس کنند. همچنین تعمیر کولر آبی یکی دیگر از خدمات محبوب ما در این مجموعه است.
ما در تاسیسات 24 ساعته تمامی خدمات از جمله سرویس و تعمیر کولر آبی را همراه با گارانتی تضمین کیفیت به شما عرضه می کنیم تا از کیفیت خدمات دریافتی به طور کامل راضی باشید.
برای ثبت سفارش کافیست همین الان با شماره های داخل سایت تماس بگیرید و یا فرم درخواست سرویسکار متخصص را پر کنید.
خلاصه ای از آنچه در این مطلب گفتیم
- نوع موتورهای کولر آبی تک فاز قفسی است که به نام موتور قفس سنجابی شناخته شده و در دو مدل خازنی و مقاوتی دو دور طراحی و تولید شده است.
- گیرپاژ کردن موتور کولر به معنی قفل کردن آن است. در این حالت موتور قصد چرخیدن دارد، اما عاملی مانع آن می شود.
- از جمله دلایل گیرپاژ کردن موتور کولر آبی می توان به عدم روغن کاری، داغ کردن موتور، سوختن خازن، خرابی سیم کشی، معیوب شدن سیم پیچ، نوسانات برق و خرابی کلید کولر اشاره کرد.
- اقداماتی از جمله سرویس به موقع کولر آبی، روغن کاری کولر، بررسی تسمه، استفاده از محافظ برق، نصب کولر آبی در زیر سایبان و ریگلاژ مناسب موتور کولر می تواند از گیرپاژ موتور کولر آبی جلوگیری کند.
پرسش و پاسخ های متداول
- علت سوختن دینام کولر آبی چیست؟
اصلی ترین دلیل سوختن دینام در گیرپاژ کردن موتور کولر است که به دلیل عدم سرویس اصولی، نوسانات برق، سوختن خازن، ایراد در سیم کشی و خشک کار کردن قطعات موتور ایجاد می شود.
- گیرپاژ کردن موتور کولر آبی به چه معنا است؟
گیرپاژ کردن به معنی قفل کردن موتور است. یعنی یک نیرو، مانع چرخش موتور می شود.
- علت قفل کردن موتور کولر آبی چیست؟
عدم روغن کاری یاتاقان، سفت بودن تسمه، سفت بودن بوشن و بلبرینگ های موتور، سفت بودن فولی، داغ شدن موتور، خرابی خازن، ورود آب به سیم پیچ، قطع و وصل مداوم برق، زنگ زدگی، گرم شدن هوا و...
منابع فارسی: منبع 1، منبع 2، منبع 3
سوالات متداول
ما در تمام مناطق شهر تهران، کرج، مشهد، شیراز، شهریار، اسلامشهر، اصفهان، تبریز، رشت، اهواز، اراک، پردیس، رودهن، بومهن، پرند، دماوند، قم، ارومیه، کرمانشاه، شهر قدس فعالیت داریم.
باتوجه به اینکه همکاران ما در تمام مناطق شهر مستقر هستند، هزینه ای بابت ایاب و ذهاب از مشتریان نمیگیریم.
تمامی خدمات مجموعه ما دارای ضمانت می باشد. اگر به هر دلیلی مجری کار را به درستی انجام نداد و یا در زمان گارانتی پس از تحویل کار دوباره مشکل ایجاد شد، تاسیسات 24 ساعته متعهد به انجام صحیح توسط همان مجری یا ارسال متخصص دیگر بدون دریافت هزینه اضافه می باشد.
بابت مشاهده دستمزدها به صفحه تعرفه خدمات مراجعه کنید. همچنین لازم به ذکر است بعضی از پروژه ها را فقط بعد از بازدید میتوان قیمت اعلام کرد که آنها نیز هنگام تماس تلفنی مجری تاسیساتی با شما قبل از آمدن به محل پروژه قیمت حدودی اعلام می شود.
در این صورت فقط هزینه کارشناسی 200.000 تومان از شما دریافت می شود که اگر کار تعمیر را به ایشان بسپارید این هزینه کارشناسی از دستمزد انجام کار کم می شود یعنی غیر از دستمزد تعمیرات هزینه ای بابت کارشناسی از شما نمی‌گیرند.
تمامی سرویسکاران مجموعه ما قبل از شروع همکاری توسط تیم امور مجریان، از لحاظ تخصصی و فنی مورد سنجش قرار می گیرند.
شما میتوانید از 2 طریق سفارش خود را ثبت کنید:
1. در صفحه درخواست سرویسکار متخصص، فرم خدمات درخواستی مورد نظر خود را پر کنید تا سفارش شما ثبت شود.
2. با شماره های قسمت تماس با ما، تماس گرفته و سفارش خود را به صورت تلفنی به همکاران ما اعلام کنید.
ضمانت جبران خدمات
تمامی خدمات مجموعه ما دارای ضمانت می باشد.
اگر به هر دلیلی مجری کار را به درستی انجام نداد و یا در زمان گارانتی پس از تحویل کار دوباره مشکل ایجاد شد، تاسیسات 24 ساعته متعهد به انجام صحیح توسط همان مجری یا ارسال متخصص دیگر بدون دریافت هزینه اضافه می باشد.