نقشه لوله کشی موتورخانه اطلاعات مهمی را درباره طراحی و جانمایی اجزای موتورخانه ساختمان و همچنین مسیرهای لوله کشی دربر دارد.

در این مطلب، با نقشه های متعدد، سعی خواهیم کرد که به خوبی ارتباط اجزای مختلف موتورخانه را از طریق شبکه لوله کشی تاسیساتی درک کنیم.

 

نقشه اجزای موتورخانه حرارت مرکزی

به منظور ترسیم نقشه موتورخانه حرارت مرکزی ابتدا کلیه تجهیزات موتورخانه را تک به تک رسم کرده، به شکل بلوک درآورده و سپس آن را نامگذاری کرده و در قالب فایلی ذخیره می کنیم.

در هنگام ترسیم موتورخانه با استفاده از نرم افزار، اجزای بلوک شده مورد نیاز را block insert می کنیم و آنها را در فضای فلودیاگرام می چینیم.

سپس با خط های مناسب مسیرهای ارتباطی آنها را رسم می کنیم. تجهیزات را همراه با شیرهای مربوطه به صورت بلوک در می آوریم تا زمان کمتری هنگام ترسیم موتورخانه صرف کنیم.

بلوک های تهیه شده از تجهیزات تاسیسات مکانیکی در نرم افزارهای تاسیساتی و نقشه کشی موجود است. بنابراین، می توانیم آنها را تهیه و در کامپیوتر خود ذخیره کنیم.

در هنگام استفاده، اگر بلوکی در فضای کار نقشه، کوچک یا بزرگ باشد، می توانیم با استفاده از ابزار Scale متناسب با فضای نقشه آن را بزرگ یا کوچک کنیم.

در ادامه شکل های زیر، به معرفی تعدادی از تجهیزات موتورخانه که به صورت بلوک درآمده اند، می پردازیم.

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 1

شکل 1 نقشه لوله کشی منبع انبساط باز

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 2

شکل 2 نقشه منبع دوجداره و مسیرهای لوله کشی آن

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 3

شکل 3 ساختار هندسی منبع دوجداره آب گرم و پارامترهای آن در نقشه

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 4

شکل 4 جدول ویژگی های ساختاری چند نمونه منبع دوجداره آب گرم

                              

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 5

شکل 5 منبع آب گرم کویلی و نقشه مسیرهای لوله کشی مربوط به آن

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 6

شکل 6 دیگ آب گرم به همراه کلکتورهای رفت و برگشت

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 7

شکل 7 دیگ آب گرم به همراه کلکتورهای رفت و برگشت

در شکل زیر نمونه ای از پمپ های زمینی همراه با تجهیزات مربوطه و کلکتور آن، نمایش داده شده است.

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 8

شکل 8 نقشه پمپ های زیرزمینی و تجهیزات مرتبط با آن

در شکل زیر، دو دستگاه سختی گیر به همراه تانک نمک و اتصالات جهت آشنایی و نقشه خوانی آمده است.

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 9

شکل 9 سختی گیر به همراه تانک نمک و مسیرهای آب مربوط به آن در نقشه

ترسیم نقشه موتورخانه ساختمان

الف) ترسیم نقشه لوله کشی ارتباطی اجزای موتورخانه (فلودیاگرام):

در این حالت خطی در پایین صفحه که نماد کف موتورخانه هست، رسم می کنند و تجهیزات واقع بر روی فونداسیون و کف را بالای آن خط ترسیم می کنند.

همچنین، خطی به موازات خط کف در قسمت فوقانی کاغذ رسم می شود که نمادی از پشت بام است.

تجهیزاتی و دستگاه هایی همچون منبع انبساط را (که محل نصب آنها در پشت بام است) بر روی آن خط رسم می کنند و ارتباط بین آنها را با خطوطی بر روی نقشه نشان می دهند.

 

ب) ترسیم پلان جانمایی اجزای موتورخانه:

در این حالت، پلان جانمایی اجزای مختلف موتورخانه  را با نصب تجهیزات مربوطه بر روی نقشه ترسیم می کنند.

هدف اصلی از ترسیم پلان جانمایی اجزای موتورخانه، مشخص شدن محل واقعی نصب تجهیزات مستقر در موتورخانه به منظور تهیه فونداسیون و در نهایت نصب تجهیزات است.

 

نقشه خوانی و نقشه کشی موتورخانه نمونه شماره ١:

شکل زیر، فلودیاگرام مربوط به یک موتورخانه را نمایش می دهد.

تجهیزات تشکیل دهنده این موتورخانه شامل یک دستگاه دیگ آب گرم، پمپ سیرکولاسیون آب گرم، پمپ سیرکولاسیون آب گرم مصرفی، منبع دو جداره آب گرم و منبع انبساط باز همراه با کلکتور کلکتورهای رفت و برگشت آنها است.

لوله های سیستم از طریق منبع انبساط با آب شهر پر می شوند.

از طریق دیگ، آب گرم وارد کلکتور مسیر رفت می شود و یک لوله بدون واسطه از آنجا به منبع انبساط متصل می گردد. دو لوله دیگر بعد از شیرفلکه از کلکتور رفت آب گرم را حمل می کنند.

یکی از این لوله ها مربوط به آب گرم منبع دوجداره و دیگری مربوط به آب گرم رادیاتورها است.

مسیر برگشت آب گرم از منبع انبساط بدون واسطه است، درحالیکه مسیر برگشت آب گرم از منبع دوجداره و رادیاتورها از طریق واسطه شیرفلکه به کلکتور برگشت متصل می شوند.

در مسیر برگشت پمپ سیرکوله آب گرم قرار دارد که مکش آب گرم از کلکتور برگشت و فرستادن آن به داخل را انجام می دهد.

از قسمت پایینی منبع دوجداره، آب سرد وارد جدار داخلی مخزن می شود و پس از گرم شدن، برای مصرف از طرف دیگر منبع خارج می شود. ی

ک پمپ نیز وظیفه به گردش درآوردن آب گرم مصرفی را بین مصرف کننده و منبع دوجداره به عهده دارد تا در هر لحظه دسترسی به آب گرم مصرفی در اخیار مصرف کننده باشد.

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 10

شکل 10 فلودیاگرام موتورخانه و نقشه اجزای مختلف و مسیرهای آن

پلان جانمایی دستگاه ها و تجهیزات موتورخانه:

در شکل زیر، نقشه پلان استقرار دستگاه های مختلف موتورخانه قابل مشاهده است.

محل نصب دیگ آب گرم، منبع دوجداره و همچنین کلکتورها در این نقشه مشخص است. فلودیاگرام این موتورخانه و ارتباط تجهیزات مختلف آن با هم در شکل قبلی ترسیم شده است.

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 11

شکل 11 پلان جانمایی دستگاه های مختلف موتورخانه

نقشه خوانی و نقشه کشی مربوط به موتورخانه نمونه شماره ٢:

در شکل زیر فلودیاگرام یک موتورخانه دیگر نشان داده شده است.

تفاوت اصلی این نقشه با نقشه قبلی در این است که در اینجا، یک دیگ دیگر به سیستم موتورخانه اضافه شده تا باعث افزایش ظرفیت آب گرم شود.

همچنین، جهت به گردش درآوردن آب گرم از سه دستگاه  پمپ سیرکولاتور  هوایی استفاده به عمل آمده که دو دستگاه آن به منظور فراهم کردن آب گرم رادیاتورهاست که همیشه یکی از این دو دستگاه در حال کار و دیگری در حالت رزرو و آماده باش است.

یک دستگاه پمپ هوایی دیگر نیز، جهت تامین آب گرم بین دیگ و منبع دوجداره بکار گذاشته شده است.

مزیت این سیستم در این است که در هنگام تابستان که آب رادیاتورها بسته است، تنها پمپ منبع دوجداره کار می کند. با این کار هم علاوه بر صرفه جویی انرژی، بازه عمر پمپ های دیگر نیز طولانی تر می شود.

در ضمن در موتورخانه علاوه بر این پمپ ها، پمپ سیرکولاتور آب گرم برگشتی به منبع دوجداره دیده می شود.

هرکدام از دیگ ها مخزن انبساط اختصاصی خودش را دارد. در این سیستم، پمپ ها در مسیر رفت آب گرم تعبیه شده است.

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 12

شکل 12 فلودیاگرام موتورخانه حرارت مرکزی و اجزای مختلف آن

نقشه خوانی و نقشه کشی مربوط به موتورخانه نمونه شماره 3:

در شکل زیر فلودیاگرام موتورخانه ای نشان می داده شده است که متشکل از دو دستگاه مخزن انبساط باز، دو دستگاه مخزن کویلی آب گرم، دو دستگاه دیگ آب گرم، سه دستگاه پمپ زمینی و یک دستگاه سختی گیر  با تانک نمک است.

یکی از سه پمپ زمینی به صورت رزرو تعبیه شده است.

یک دستگاه پمپ خطی برای به گردش درآوردن آب گرم مصرفی در نظر گرفته شده است.

باید توجه داشت که آب وارده به مخزن های انبساط از سختی گیر عبور کرده است.

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 13

شکل 13 فلودیاگرام مربوط به موتورخانه نمونه شماره 3 همراه با تجهیزات مختلف آن

برای آشنایی با نحوه لوله کشی موتورخانه، پیشنهاد می کنیم مقاله آموزش نحوه اجرای لوله کشی موتورخانه ساختمان را مطالعه نمایید.

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 14

شکل 14 پلان مربوط به جانمایی اجزای مختلف موتورخانه نمونه شماره 3

مدار برقی موتورخانه

تابلوی برق جهت تامین برق مورد نیاز دستگاه های موجود در موتورخانه نصب می شود.

برای این منظور، معمولا در موتورخانه های کوچک یک عدد جعبه مینیاتور به صورت روکار یا توکار نصب می نمایند و سپس کابل کشی از تابلو به سمت دستگاه ها انجام می شود.

درحالیکه در مورتورخانه های بزرگ معمولا از تابلو برق بزرگتری استفاده می شود که نصب آن یا به صورت روی کار و یا به صورت ایستاده در موتورخانه صورت می گیرد.

توجه شود که از تابلو تا دستگاه ها را سینی کشی یا لوله کشی می کنند تا با این کار، کابل ها را روی سینی یا داخل لوله به دستگاه ها برسانند. در بعضی جاها نصب کابل با بست روی دیوار انجام می شود.

 

مدار برقی مربوط به موتورخانه نمونه شماره ١:

شکل زیر، مدار برقی مربوط به موتورخانه نمونه 1 را نشان می دهد که یک تابلو فلزی روکار است که در داخل آن یک عدد کلید اتوماتیک 32 آمپری قرار دارد که با این کلید می توان در صورت نیاز برق تابلو را قطع و یا وصل کرد.

همچنین در صورت بروز اتصال کوتاه، این کلید به صورت اتوماتیک برق تابلو را قطع می کند.

پنج عدد مینیاتور تکفاز 16 آمپری نیز در داخل تابلو در نظر گرفته شده است که یکی از آن ها وظیفه تامین برق مشعل دیگ، دوتای آنها وظیفه تامین برق پمپ های سیرکولاتور آب گرم دیگ و آب گرم مصرفی و دو تای دیگر وظیفه آماده باش در حالت رزرو را بر عهده دارند.

همچنین، تابلو به ترمینال ارت و نول نیز مجهز است و لامپ سیگنال وجود برق در تابلو را اطلاع می دهد.

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 15

شکل 15 مدار برقی مربوط به موتورخانه نمونه شماره ١

مدار برقی مربوط به موتورخانه نمونه شماره 2:

مدار برقی شکل زیر، مربوط به موتورخانه نمونه شماره 2 است.

در مدار این تابلو برق نسبت به تابلو برق قبلی، یک عدد مینیاتور برای پمپ شماره ٢ و دو عدد مینیاتور برای پمپ های شماره ٣ و ٤ اضافه شده است.

بقیه قسمت های مدار مشابه شکل قبلی است.

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 16

شکل 16 مدار برقی مربوط به موتورخانه نمونه شماره 2

مدار برقی موتورخانه نمونه 3:

در شکل زیر مدار برقی مربوط به موتورخانه نمونه شماره 3 ارائه شده است. در این مدار، برق اصلی با یک کلید اتوماتیک سه فاز 32 آمپری وارد تابلو می شود.

سه دستگاه پمپ زمینی سه فاز مشاهده می شود که برق آنها با سه عدد کلید کنتاکتور که مجهز به شاسی استارت و استپ هستند تامین می گردد.

برای محافظت موتورها در برابر اضافه بار، بیمتال در زیر کنتاکتورها نصب شده است.

بازه بیمتال ها در این مدار هفت الی ده آمپر است که در اینجا برای پمپ ها روی عدد ٥/٧ آمپر تنظیم شده است.

عدد 18 D نیز استفاده از کنتاکتور ١٨ آمپر را نشان می دهد.

بدلیل تک فاز بودن مشعل ها و سایر پمپ ها، نیازی به کنتاکتور نیست و تامین برق آنها به وسیله کلیدهای مینیاتور تکفاز صورت می گیرد.

دانلود نقشه لوله کشی موتورخانه ساختمان 17

شکل 17 مدار برقی مربوط به موتورخانه نمونه شماره 3

برای آشنایی بیشتر با نقشه های تاسیساتی به مطالب دانلود نقشه لوله کشی شوفاژ - سری اول، دانلود نقشه لوله کشی شوفاژ - سری دوم و دانلود نقشه لوله کشی آب سرد و گرم ساختمان مراجعه نمایید.

لازم به ذکر است، در آماده سازی مطلب فوق، از محتوای کتاب نقشه کشی تاسیسات دوره دوم آموزش متوسطه فنی حرفه ای بخش صنعت، گروه مکانیک سال سوم استفاده به عمل آمده است.

اگر بدنبال راهکاری مطمئن برای موتورخانه ساختمان خود هستید، با ما تماس بگیرید تا همکاران واحد فنی با حضور در محل، خدمات مرتبط با لوله کشی موتورخانه را برای شما عزیزان انجام دهند.

اشتراک گذاری این صفحه