نحوه محاسبه هد پمپ آب خانگی

در برخی مکان‌ها هم ‌زمان با افزایش طبقات ساختمان‌ها، به سبب کم‌فشاری آب، نیاز به یک دستگاه برای بالا بردن و یا پرتاب کردن آب به طبقات فوقانی حس شد و به این ترتیب بود که کم‌کم راه برای استفاده از پمپ آب خانگی در ساختمان‌ها هموار گردید.

 امروزه در همین کشور خودمان بسیاری از ساختمان‌ها از پمپ آب خانگی برخوردارند و به واسطه‌ی این دستگاه است که تمامی واحدها از حجم آبی مناسب برخوردار گشته‌اند.

اما در ارتباط با همین پمپ آب خانگی، دو اصطلاح وجود دارند که ممکن است، چه از سوی فروشنده و چه از سوی تعمیرکار، به گوش شما خورده باشند: یکی هد پمپ آب خانگی و دیگری دبی پمپ آب خانگی.

در این نوشتار، بر روی هد پمپ آب خانگی تمرکز خواهیم داشت و سعی خواهیم کرد ابتدا آن را توضیح داده و سپس اهمیت‌‌اش را برای یک پمپ آب خانگی نشان دهیم.

دست‌ آخر به نحوه‌ی محاسبه‌ی آن خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که از طریق چه فرمولی می‌توان رقم هد پمپ آب خانگی را به دست آورد.

در باب دبی پمپ نیز در مطلبی دیگر توضیح خواهیم داد.

در مقاله راهنمای انتخاب پمپ آب خانگی توضیح دادیم که برای انتخاب یک پمپ متناسب با ارتفاع و تعداد نفرات داخل ساختمان باید به چه مواردی به غیر از دبی و هد پمپ توجه شود.

الف) هد پمپ آب خانگی چیست؟

اگر بخواهیم به طور ساده این اصطلاح را توضیح دهیم، بهتر است بگوییم که هد پمپ به معنای میزان ارتفاعی است که یک پمپ می‌تواند آب را پرتاب کرده و یا بالا ببرد. در واقع هد پمپ همان قدرت ارسال آب توسط پمپ است.

معیار اندازه‌گیری هد پمپ، در پمپ‌های سانتریفیوژی، متر می‌باشد و فرمولی خاص برای آن وجود دارد. البته بر روی خود دستگاه‌های پمپ، میزان هد پمپ درج شده اما نمی‌توان به این رقم اعتماد کرد.

منظور از اعتماد نکردن به رقمی که بر روی پمپ به عنوان هد پمپ درج شده این نیست که این رقم اشتباه و یا نادرست است، نه، بلکه منظور این است که چنین رقمی در شرایط استاندارد و با لوله‌های استاندارد اندازه‌گیری شده است.

اما هد پمپ آب، که به عوامل مختلفی بستگی دارد، با تغییر عوامل تغییر می‌یابد و آن رقمی که بر روی پمپ به عنوان هد پمپ درج شده، رقمی نیست که نشان دهنده‌ی هد پمپ آب خانگی در هر مکان و در هر شرایطی باشد.

در اصل بسیاری از پیمانکاران برای انتخاب پمپ آب خانگی بصورت تجربی عمل می کنند و با شناخت قدرت پمپ های موجود در بازار و میزان هد و با بررسی اجمالی تعداد نفرات داخل ساختمان یک پمپ را برای ساختمان در نظر می گیرند.

در نظر داشته باشید که این پیمانکاران حتی موضوع نصب پمپ آب خانگی  و محل نصب پمپ آب  را  هم در محاسبات فرضی خود در نظر می گیرند.

برخی بصورت غیرقانونی پمپ را به جریان آب اصلی شهر وصل می کنند و برخی بصورت اصولی پمپ را به منبع ذخیره آبی اتصال داده و آب ساختمان را تامین می کنند.

لذا در انتخاب پمپ آب خانگی که به منبع ذخیره آب متصل می شود باید خود منبع نیز متناسب با تعداد طبقات و نفرات ساکت براورد و تامین شود.

قبلا در مقاله نصب پمپ آب خانگی و منبع توضیحات کاملتری در این خصوص ارائه شد که می توانید با مراجعه به این مقاله جزئیات دقیق تری را مطالعه فرمایید.

اما با همه‌ی این توضیحات، هد پمپ آب خانگی به چه عواملی بستگی دارد؟

در پاسخ این پرسش، می‌بایست گفته شود که نخست ارتفاع ساختمان است که در هد پمپ مؤثر است.

دوم آن که لوله‌ها، اعم از جنس و ارتفاع‌شان، نیز در هد پمپ مؤثر هستند.

سوم آن که تعداد زانوهایی که به کار رفته نیز در هد پمپ مؤثر می‌باشد.

پیش از آن که به نحوه‌ی محاسبه‌ی هد پمپ آب خانگی بپردازیم، می‌بایست به اهمیت آن نیز اشاره داشته باشیم. اگر برای یک ساختمان از پمپ آبی با هد پمپ نامناسب استفاده شود مشکلاتی به وجود خواهند آمد.

فرض کنید پمپی که برای ساختمان X مورد استفاده قرار گرفته، هد پمپش کمتر از آن میزانی باشد که باید باشد.

در این صورت، پمپ مورد نظر توانایی پرتاب آب به طبقات فوقانی را نداشته و به این ترتیب طبقات فوقانی کم‌فشاری آب را تجربه خواهند کرد.

اما اگر برعکس این ماجرا اتفاق افتد نیز باز مشکل به وجود خواهد آمد.

یعنی اگر برای ساختمان X، از پمپی استفاده شود که هد پمپش بیشتر از آن میزانی باشد که باید باشد، به لوله‌ها فشار وارد می‌آید و این امر نیز مشکلاتی دیگر را در پی خواهد داشت.

پس بایستی به دنبال یک پمپ با میزان هد پمپ مناسب بود تا مشکلاتی که ذکرشان رفت، به وجود نیایند.

 در نتیجه این خصوصیت از این لحاظ دارای اهمیت می باشد که با انتخاب پمپ با هد نامناسب (همانطور که در مطلب رفع مشکل پمپ آب توضیح داده شد)، پمپ مورد نظر پاسخگوی جبران کمبود فشار آب نمی باشد و با هد بیش از حد مجاز (حدود 2.5 الی 3 بار) لوله های باید فشار زیادی را تحمل کرده که امکان ترکیدگی لوله یا شلنگ های رابط در سیستم آب رسانی ممکن می باشد.

البته همیشه هم این نیست که هد پمپ آب خانگی متناسب با ارتفاع پمپ نیست.

گاهی بخصوص در زمانی که پمپ آب در ابتدا به خوبی میزان آب مورد نیاز ساختمان را تامین می کرده و اکنون با مشکل تامین آب مواجه شده باید به خرابی پمپ شک کرد.

ممکن است موتور نیم سوز شده باشد و یا اگر از مخزن تحت فشار استفاده می کند، مخزن تحت فشار و یا لاستیک دیافراگمی آن خراب شده و باید پمپ سرویس شود.

در مواردی هم که ممکن است از مخزن تحت فشار استفاده نشود ممکن است اتوماتیک پمپ خراب باشد و یا نیاز به تنظیم اتوماتیک پمپ آب خانگی به دلیل بر هم خوردن تنظیمات اولیه می باشد.

هر چند یک سرویسکار حرفه ای پمپ آب باید متناسب با شرایط منزل و یا محل نصب پمپ اقدام به تنظیم کلید اتوماتیک پمپ آب بکند و هیچ تنظیمات پیش فرضی برای این موضوع وجود ندارد.

 اکنون نوبت آن است که به سراغ نحوه‌ی محاسبه‌ی هد پمپ آب خانگی برویم.

ب) نحوه‌ی محاسبه‌ی هد پمپ آب خانگی:

به هنگام محاسبه‌ی هد پمپ می‌بایست به این نکته دقت شود که برای هر شیر آب باید میزان فشار 2 بار در نظر گرفته شود. فشاری بیش‌تر از این مقدار، برای شیلنگ و لوله مضر بوده و حتی برای خودِ اهالی ساختمان نیز آزار دهنده می‌باشد.

برای محاسبه هد پمپ در ساختمان خود باید موارد زیر را در نظر بگیرید:

• بیشترین ارتفاع ساختمان را برای رسیدن آب با فشار مناسب بعنوان آخرین مصرف کننده در نظر می گیریم.
• فشار ورودی پشت شیرها 2 بار در نظر گرفته می شود. فشار بیش از حد موجب آسیب رسانی به شیرها، شلنگ های رابط و دیگر اتصالات می شود. هر 1 بار فشار معادل 10 متر طول لوله می باشد.

  
از طریق رابطه زیر هد پمپ را محاسبه می نماییم:

H = h + (L * 0.105) + 20 (m) 

L در این رابطه طول بیشترین مسیر لوله کشی می باشد که برای محاسبات دقیق تر می توان به ازای هر زانو که معادل 5 متر طول لوله مستقیم می باشد به این مقدار اضافه کرد و h میزان ارتفاع ساختمان می باشد.

عدد 20 در این رابطه معادل 2بار فشار پشت شیرها می باشد.

رقم 20 نیز معادل 2 بار فشار در پشت شیرها است. گفتیم که هر 1 بار معادل 10 متر است و در نتیجه هر 2 بار معادل 20 متر خواهد بود.

با استفاده از این فرمول و جای‌گذاری h و L می‌توان میزان هد پمپ آب خانگی را بر حسب متر به دست آورد.

مثال

 ساختمانی 5 طبقه را در نظر بگیرید. ارتفاع این ساختمان از محل قرار گیری پمپ تا رسیدن آب به آخرین مصرف کننده 15متر می باشد. فشار پشت شیرها باید 2 بار در نظر گرفته شود.

 پس پمپ مورد نظر باید حداقل فشار 2+1.5 بار را تأمین نماید. طول مسیر لوله کشی از لوله اصلی تا آخرین مصرف کننده 10 متر در نظر گرفته می شود.

در میانه راه تعداد 5 عدد زانو استفاده شده که معادل 25 متر طول معادل لوله می باشد، پس در نتیجه طول بیشترین مسیر لوله کشی 15+10+25 متر در نظر گرفته می شود که در رابطه قرار داده می شود.

H=15+(50*0.105)+20=40

پمپ مورد نظر باید دارای هد 40 متر باشد

همواره در نظر داشته باشید که برای انتخاب پمپ آب خانگی بهتر است پس از اندازه گیری هد پمپ آب و تعیین پارامتر های دیگر حتما حدود نیم تا یک بار در کل پمپ آب قوی تری انتخاب کنید. 

این به دلیل این است که در صورت استهلاک پمپ دچار افت فشار نشوید.

پمپ های آب خانگی را بر اساس محاسباتی که بر روی آنها درج شده انتخاب نکنید.

محاسبه گر ظرفیت مناسب پمپ ساختمان

با پر کردن فرم زیر، ظرفیت مناسب پمپ و منبع به شما داده می شود.

بهتر است قبل از خرید ابتدا با کارشناسان و یا سرویسکاران حرفه ای موضوع را مطرح و پمپ آب خود را انتخاب کنید.

جهت مشاهده انواع پمپ آب خانگی به همراه مشخصات فنی و قیمت بر روی لینک پمپ آب ساختمان در سایت دیجیکالا بزنید.

مشاوران و کارشناسان ما بصورت 24 ساعته در گروه تاسیسات 24 ساعته آماده ارائه خدمات فنی به همشهریان عزیز می باشند.