نصب و تعویض شیر یکطرفه

قبلا در خصوص انواع شیر یکطرفه توضیحات کاملی را بیان کرده ایم و این بار قصد داریم تا در مورد نصب وتعویض شیر یکطرفه مطالبی را ارائه دهیم.

همانطور که قبلا نیز گفتیم شیر یکطرفه در سیستم لوله کشی این اطمینان را به مصرف کننده می دهد که در زمان برگشت جریان احتمالی سیال بر خلاف جهت مستقیم حرکت خود هیچ مشکلی سیستم را تهدید نمی کند.

اما به خاطر داشته باشید که این قطعه نیز مانند سایر قطعات موجود در هر سیستم لوله کشی با گذر زمان ممکن است دچار یک سری معایب شود که راهی جز تعویض آن با یک شیر یکطرفه جدید باقی نمی ماند.

به همین دلیل ما در ادامه این مطلب ابتدا نکاتی را در خصوص نصب شیر یکطرفه بیان خواهیم کرد و سپس در مورد علل خرابی و چگونگی تعویض آن توضیحاتی را اضافه می کنیم.

نصب شیر یکطرفه

شاید در نظر برخی افراد نصب شیر یکطرفه در داخل یک خط لوله بسیار ساده باشد، اما در هنگام نصب این قطعه باید به برخی نکات توجه داشته باشید که در قسمت ذیل به آن ها اشاره کرده ایم:

• جهت جریان

اولین و مهمترین نکته که باید در هنگام نصب شیر یکطرفه در هر سیستم لوله کشی اعم از شبکه لوله کشی آب، لوله کشی فاضلاب و حتی پمپ آب خانگی به آن توجه داشته باشید، جهت جریان سیالات است.

چرا که جهت حرکت سیال عامل اصلی و تعیین کننده در جهت نصب شیر یکطرفه است.

عاملی که سبب می شود تا شیر یکطرفه وظیفه خود یعنی جلوگیری از بازگشت سیال بر خلاف جهت مستقیم حرکت آن را به درستی انجام دهد، اتصال شیر یکطرفه در جهت جریان است.

• استفاده از شیر یکطرفه مناسب

همانطور که می دانید تنوع شیر یکطرفه از لحاظ شکل دیسک، سایز و حتی جنس مواد تشکیل دهنده آن زیاد است و شکل دیسک شیر یکطرفه نوع بهره وری از آن را تعیین می کند.

برخی از شیرهای یکطرفه فقط در حالت عمودی نصب می شوند و برخی دیگر هم در مسیر افقی جریان سیال و هم در مسیر عمودی.

بنابراین تشخیص اینکه کدام شیر یکطرفه به منظور نصب در مسیر جریان مد نظر ما مناسب است، بسیار مهم بوده و بهتر است توسط مجری تاسیسات یا لوله کش صورت بگیرد.

نحوه نصب شیر یکطرفه

حال بعد از توجه به نکات فوق و انتخاب شیر یکطرفه متناسب با سیستم لوله کشی خود و همچنین تشخیص جهت جریان سیال در لوله، نوبت به نصب شیر یکطرفه می رسد.

برای این منظور باید لوله مد را نظر را که قصد داریم شیر یکطرفه را در مسیر عمودی و یا افقی آن نصب کنیم، در فاصله مناسبی برای نصب شیر یکطرفه بر روی آن ببریم.

اگر لوله مورد نظر از جنس پی وی سی باشد، که می توان این کار را با استفاده از کاتر پی وی سی انجام داد و چنانچه جنس لوله فلزی باشد، از دستگاه های برش لوله فلزی استفاده می کنیم.

در صورت نیاز به تهیه قیچی لوله بر بر روی لینک خرید قیچی لوله بر از دیجی کالا بزنید و در ادامه آن برای کسب اطلاعات بیشتر راهنمای خرید بهترین قیچی لوله بر را نیز مطالعه کنید.

در این مرحله شیر یکطرفه را در جهت درست آن بر روی نقطه بریده شده از لوله قرار داده و با کمک فیتینگ مناسب آن را به سر لوله دیگر متصل می کنیم.

توجه داشته باشید که در صورت نصب شیر یکطرفه بر روی لوله پی وی سی لازم است که قبل از آغشته کردن لوله به بتونه و چسب پی وی سی به منظور نصب شیر یکطرفه بر روی آن، محل برش خورده لوله سمباده کشی شود.

در غیر این صورت محل های ناصاف داخل لوله که به دلیل برش خوردن آن تشکیل شده اند، سبب مسدود شدن مسیر حرکت سیال خواهند شد. برای تهیه سمباده لینک خرید ورق سمباده از دیجی کالا را لمس کنید.

توجه شیر یکطرفه قابل نصب بر روی لوله پی وی سی فقط باید از جنس پی وی سی باشد و نمی توان شیر یکطرفه فلزی را بر روی چنین لوله ای نصب کرد.

در صورت نیاز به تهیه بتونه ضد آب بر روی لینک خرید بتونه از دیجی کالا بزنید.

در انتها لازم به ذکر است که محل نصب شیر یکطرفه بر روی لوله بهتر است بر روی خط لوله ای قرار بگیرد که پایین ترین سطح ارتفاع را در کل سیستم لوله کشی دارد.

در این صورت وزن ستون آب به آبندی شیر یکطرفه بیشتر کمک می کند. همانطور که گفتیم ممکن است بعد از مدتی استفاده از شیر یکطرفه در داخل شبکه لوله کشی این قطعه با مشکل مواجه شده و خراب شود.

علائم خرابی شیر یکطرفه

• نشتی سیال از محل آب بندی شیر یکطرفه
• یکسره کار کردن پمپ در صورت استفاده از آن در سیستم پمپ آب
• حرکت سیالات در خلاف جهت اصلی

حال چه دلایلی سبب بروز این مشکل در این قطعه می شوند و چه راهکاری به منظور جلوگیری از بروز این مشکل وجود دارد؟

علت خرابی شیر یکطرفه

• ضربات قوچی آب

ضربه قوچی هنگامی در لوله رخ می دهد که موجی از سیال با فشار بالا به یک مسیر بسته یا مسدود شده برخورد کنند که این اتفاق با توجه به وظیفه شیر یکطرفه مکرراً برای آن رخ می دهد.

اما توجه داشته باشید که بروز این مشکل در شیر یکطرفه مدل چرخشی یا نوسانی به دلیل بسته شدن سریع شیر در مواجه با مسیر معکوس جریان بسیار رایج است.

همین موضوع یعنی ضربات مکرر قوچی سبب خراب شدن اتصالات داخلی شیر یکطرفه شده و در کمترین حالت خسارت باعث می شود که شیر دچار نشتی شود.

البته ضربات قوچی سیال نه تنها باعث وارد شدن آسیب به شیر یکطرفه می شود، بلکه فیتینگ و لوله را هم مورد آسیب قرار می دهد.

• جریان معکوس سیال

جریان معکوس سیال زمانی رخ می دهد که سیالات قصد داشته باشند بر خلاف جهت جریان حرکت کنند، این اتفاق بیشتر در موقع تخلیه آب از داخل پمپ آب رخ می دهد که آب باید مسیری برخلاف مسیر همیشگی را طی کند.

• نصب، راه اندازی و نگهداری نامناسب از شیر یکطرفه

شیر یکطرفه نیز مانند سایر قطعات مکانیکی نیاز دارد که اولاً به درستی نصب شود و ثانیاً به خوبی نگهداری شود، در غیر این صورت خسارات مالی فراوانی را به دستگاه وارد خواهد کرد.

همانطور که در قسمت نحوه نصب شیر یکطرفه گفتیم، مهمترین نکته در هنگام اتصال آن در خط لوله آن است که تمام شیرهای یکطرفه به یک صورت نصب نمی شوند.

بنابراین در صورتی که شیر طرفه قابل نصب در مسیر افقی را در مسیر عمودی لوله قرار دهیم، شیر خراب شده و به دستگاه آسیب وارد خواهد شد.

• رسوبات داخل لوله

هر نوع سیالی دارای مقداری رسوب می باشد که تجمع زیاد این رسوبات در داخل شیر یکطرفه می تواند مانع از باز و بسته شدن کامل شیر شود و چه بسا بعد از مدتی مکانیزم داخلی شیر یکطرفه را خراب کنند.

لازم به ذکر است که کاهش الاستومری و آب بندی شیر در دمای بالای سیال نیز از عوامل دیگر بروز مشکل در شیر یکطرفه هستند.

راه های پیشگیری از بروز مشکل در شیر یکطرفه

اولین و مهمترین راهکار به منظور پیشگیری از بروز نقص در شیر یکطرفه، حفظ و نگهداری صحیح از شیر است. برای اولین قدم در این امر باید شیر یکطرفه را از هر گونه رسوب و آلودگی حفظ کرد.

این هدف تنها با نصب فیلتر در محل های مورد نظر لوله کسب می شود. همچنین شستشوی منظم خط لوله مانند تمیز کردن شیر یکطرفه فاضلاب می تواند آلودگی های سطح شیر را از بین برده و احتمال تشکیل مواد شیمیایی را در آن کاهش دهد.

گریس کاری شیر یکطرفه نیز راهکار دیگری به منظور افزایش عمر مفید این قطعه محسوب می شود.

چرا که شیر یکطرفه از اجزای داخلی مختلف متصل به یکدیگر ساخته شده است که هر چه محل اتصال آن ها به یکدیگر نرم تر باشد، احتمال اصطکاک و خرابی شیر کمتر می شود.

در صورت نیاز به تهیه گریس برای روان کاری شیر یکطرفه بر روی لینک خرید گریس از دیجی کالا بزنید.

در انتها باید به نکته مهمی به منظور پیشگیری از بروز مشکل در شیر یکطرفه اشاره کنیم و آن انتخاب شیر یکطرفه در سایز مناسب آن است. باید شیر یکطرفه را بر اساس نیاز دستگاه انتخاب کرد نه بر مبنای سایز لوله.

معمولا در هنگام نصب سیستم لوله کشی در تجهیزات مختلف قطر لوله را به منظور نصب سایر قطعات کمی بزرگتر از حد معمول انتخاب می کنند، در نتیجه قطر بزرگ لوله به معنی تولید جریان کمتر است.

در این حالت جریان مورد نیاز به منظور باز و بست کردن شیر یکطرفه در داخل خط لوله وجود ندارد و همین مسئله سبب چرخش شیر یکطرفه می شود. به صورتی که شیر دائماً در حالت باز و بسته قرار می گیرد.

به این اتفاق در مورد شیر یکطرفه چترینگ می گویند و حرکات دائمی موجود در چترینگ سبب خرابی اتصالات داخلی شیر شده و آسیب های دیگری را به دستگاه وارد خواهد کرد.

حال که با نحوه نصب و اصول حفظ و نگهداری از شیر یکطرفه آشنا شدیم نوبت به بیان توضیحات در خصوص نحوه تعویض آن می رسد.

نحوه تعویض شیر یکطرفه

تعویض شیر یکطرفه بسیار ساده می باشد، بعد از اینکه با توجه به علائم فوق متوجه شدید که مشکلی در شیر یکطرفه ایجاد شده است، کافیست طبق مراحل زیر شیر را تعویض کنید:

1. جریان اصلی سیال در سیستم را قطع کنید.
2. شیر یکطرفه قبلی را از محل فیتینگ خود باز کنید.
3. بعد از انتخاب و تهیه شیر یکطرفه جدید در سایز، جنس و مدل متناسب با سیستم لوله کشی آن را با کمک فیتینگ مناسب در محل قبلی بر روی خط لوله متصل کنید.
4. دوباره جریان اصلی سیال را وصل کرده و چک کنید که شیر یکطرفه جدید هیچگونه نشتی نداشته باشد.

جمع بندی

همانطور که تا کنون متوجه شدید شیر یکطرفه یکی از اجزای بسیار ضروری در هرگونه سیستم مرتبط به آب، فاضلاب و حتی گازها به شمار می رود.

اما در کنار اهمیت مجهز بودن سیستم به شیر یکطرفه بسیار مهم است که شیر از نوع مناسب انتخاب شده و در محل درستی نصب شود.

علاوه بر این تنها نصب شیر کفایت نمی کند و باید به طور مرتب آن را مورد بازبینی قرار دهید تا در صورت وجود مشکل آسیب زیادی به قطعه و سیستم وارد نشود.

همکاران ما در گروه تاسیسات 24 ساعته تجربه و تخصص کافی در زمینه نصب، نگهداری و تعویض شیر یکطرفه در انواع سیستم های لوله کشی اعم از لوله کشی آب، فاضلاب، پکیج و پمپ آب خانگی را دارند.

پس در صورت نیاز همین الان برای ثبت سفارش با ما تماس بگیرید و یا فرم درخواست سرویسکار متخصص را پر کنید.

منابع انگلیسی:

منبع 1  منبع 2  منبع 3  منبع 4  منبع 5  منبع 6