آموزش نحوه سیم کشی برق سه فاز ساختمان

وقتی از قوانین برق صحبت می شود مهمترین سوال این است که آیا می توان از برق سه فاز در ساختمان استفاده کرد یا نه؟ چرا که گمان می کنیم برق سه فاز فقط برای تجهیزات الکترونیکی بزرگ کاربرد دارد.

خبر خوب اینکه تکنولوژی هر روز در حال رشد است و به همین دلیل هر روز میزان دسترسی به آن بیشتر و بیشتر می شود تا حدی که امروزه می توان حتی در خانه ها هم از برق سه فاز استفاده کرد. به همین دلیل ما در این مطلب تصمیم گرفتیم طریقه اتصال برق فاز به ساختمان را برای شما توضیح دهیم.

ابتدا در خصوص میزان ولتاژ برق سه فاز صحبت کرده ایم و به صورت جزئی به بیان تفاوت بین برق سه فاز و تک فاز پرداخته ایم. پس از آن دلیل استفاده از برق سه فاز در ساختمان های مسکونی را بیان کرده ایم و در ادامه نحوه اتصال برق سه فاز و سیم کشی آن را توضیح داده ایم. در نهایت نیز نکات ارزشمندی در خصوص سیم کشی برق سه فاز در اختیار شما قرار دادیم. اگر مایل به استفاده از برق سه فاز در ساختمان خود هستید، پیشنهاد می کنیم تا آخر ما را همراهی کنید.

برق سه فاز چند ولت است؟

برق سه فاز توسط موتورهای ژنراتور تولید می شود، به این صورت که در قسمت استاتور موتور ژنراتور و توسط سه عدد کویل برق سه فاز با اختلاف 120 درجه الکتریکی از یکدیگر جدا می شوند. سپس برق تولید شده در دینام ها به خطوط انتقال و توزیع در بخش توزیع فرعی موتور منتقل و توزیع می شود.

ساختمان هایی که به جریان برق تک فاز به اندازه جریان برق سه فاز نیاز دارند، به یک انتقال دهنده دوم متصل می شوند. به این ترتیب برق سه فاز را دریافت می کنند.

جریان سه فاز در حالت اتصال ستاره ای شامل چهار رشته سیم می باشد که سه تا از آن ها برق سه فاز و یکی دیگر نول است. در اتصال ستاره ای برق سه فاز خطوط سه فاز ولتاژ 400 ولت AC و تک فاز ولتاژ 230 ولت AC دارند.

موتورهای برق سه فاز بزرگ به عنوان مصرف کننده می توانند به صورت مستقیم به برق سه فاز وصل شوند در حالی که مصرف کننده های تک فاز از قبیل پنکه، لامپ، تلوزیون و غیره فقط باید به یک فاز و نول به همراه سیم ارت اتصال داده شوند.

با این حساب برق سه فاز ولتاژ حدودی 380 الی 400 ولت متناوب به همراه یک سیم نول دارد که فاز اول به رنگ قرمز، فاز دوم به رنگ زرد و فاز سوم به رنگ آبی مشخص می کنند.

تصویر موج سینوسی و اختلاف پتانسیل در برق سه فاز

چرا به برق سه فاز نیاز داریم؟

برای راه اندازی برخی تجهیزات پر مصرف از قبیل موترهای برق، کمپرسورهای هوای پرقدرت و غیره به جای منبع برق تک فاز به منبع جریان سه فاز نیاز داریم. در خانه های معمولی سطح شهرها ما اکثراً از تامین کننده برق تک فاز برای راه اندازی ماشین لباسشویی، یخچال، تلوزویون و ... استفاده می کنیم.

اما در برخی از ساختمان های تجاری بزرگ از قبیل بناهای بزرگ صنعتی و تولیدی، پاساژها و برای راه اندازی موتورهایی با گشتاور بالا به برق سه فاز برای راه اندازی و نگهداری نیرو و ولتاژ بالای سیستم نیاز داریم.

به طور کلی در ساختمان هایی که میزان جریان مصرفی مورد نیاز کمتر از 7.5 KW باشد، کنتور برق تک فاز به عنوان منبع تولید جریان برق نصب می شود. اما اگر این مقدار جریان برای نیاز ساختمان محدود باشد، باید از کنتور برق سه فاز به عنوان منبع تولید جریان برق استفاده کرد.

این قضیه حتی برای ساختمان های مسکونی نیز صادق است، یعنی اگر برق مصرفی خانه ای بیش از 7.5 KW باشد، راهی جز نصب کنتور برق سه فاز نیست. مخصوصاً در ساختمان های مسکونی امروزی که به تجهیزاتی از جمله آسانسور، پمپ چاه و غیره مجهز هستند؛ استفاده از برق سه فاز بهترین و مقرون به صرفه ترین روش برای انتقال برق است.

آموزش نحوه اتصال و سیم کشی برق سه فاز

ابزار مورد نیاز برای اتصال سیم کشی برق سه فاز به صورت زیر هستند که باید پیش از اقدام به سیم کشی آن ها را تهیه کنید:

• یک عدد کنتور برق سه فاز
• یک عدد کلید کمپکت (MCCB) سه قطبی 63 آمپر
• سه عدد کلید دو قطبی با جریان 63، 30 آمپر
• 3 عدد فیوز مینیاتوری سه پل 63 آمپر
• 6 عدد کلید تک قطبی 20 آمپر
• 3 عدد کلید تک قطبی 16 آمپر
• 6 عدد کلید تک قطبی 10 آمپر
• 3 عدد تابلو توزیع برق
• شینه برای اتصالات خطوط نول
• شین مسی برای اتصال مشترک فیوز میناتوری
• شین مسی برای خط ارت و اتصال به زمین

در این مطلب فرض ما بر این است که فقط جریان تک فاز در ساختمان شما وجود دارد. به عبارتی دیگر ما قرار نیست موتورهای سه فاز را برق دار کنیم چون در خانه خود به جریان برق سه فاز در دسترس نداریم. اگر جریان برق سه فاز در خانه شما وجود دارد، شما می توانید مرحله نصب کنتور سه فاز را از این آموزش در نظر نگیرید.

موارد احتیاط که باید قبل از اتصال برق سه فاز در نظر داشته باشید:

هر زمان با تجهیزات الکترونیکی کار می کنید بسیار مهم است که به موارد و نکات احتیاطی در زمان نصب و سیم کشی دقت کنید تا از آسیب ها و خطرات جانبی در امان باشید:

• اول از همه مطمئن شوید که قبل از اتصال برق سه فاز منبع برق ساختمان را قطع کرده اید.
• در مرحله بعدی از سایز کابل برقی که برای اتصال سه فاز استفاده کرده اید مطمئن شوید تا سایز کابل مناسب با شدت جریان سه فاز باشد.

مراحل نصب و سیم کشی برق سه فاز در ساختمان به صورت زیر است:

1. نصب کنتور برق سه فاز

اول از همه باید کنتور برق سه فاز را وصل کنید تا مطمئن شوید که جریان برق سه فاز ورودی به ساختمان شما وجود دارد. به این نکته مهم توجه داشته باشید که پیش از نصب کنتور سه فاز باید انشعاب برق سه فاز را از خیابان تا خانه شما انجام داده باشند که این کار با دستور اداره برق صورت می گیرد.

2. اتصال کلید اتوماتیک یا کمپکت (MCCB) به کنتور سه فاز

به عنوان کلید اصلی از کنتور برق سه فاز به ورودی سه فاز باید از کلید اتوماتیک یا کمپکت (MCCB) استفاده کنید. پس این کلید را به کنتور برق سه فاز اتصال دهید.

3. اتصال فازهای کلید اتوماتیک به کلید دو قطبی

در این مرحله باید خروجی سه فاز از کلید کمپکت (MCCB) یا همان کلید اتوماتیک را به کلید دو قطبی و کلید مینیاتوری تک قطبی وصل کنید.

4. اتصال سیم های نول به کلید محافظ جان

اکنون باید سیم های نول را به کلید RCD یا کلید محافظ جان اتصال دهید.

5. اتصال کلید دو قطبی به فاز و نول

اکنون باید پایه کلید دو قطبی را به خط فاز و نول اتصال دهید. خط فاز خروجی باید به آخرین زیر مدار متصل شود و شبیه همین روند برای سیم نول اتفاق می افتد. در نهایت وسیله برقی سه فاز را به ترمینال ارت که زمین اتصال دارد وصل کنید.

نقشه سیم کشی و اتصال برق سه فاز خانگی

نکات تکمیلی در خصوص سیم کشی برق سه فاز ساختمان

• برای سیم کشی سه فاز به سه سیم فاز به نام های فاز 1، فاز 2، فاز 3 و یک سیم نول نیاز داریم.

• رنگ بندی سیم های سه فاز باید بر اساس استاندارد آن باشد، به این ترتیب که سیم R به رنگ قرمز، سیم S به رنگ زرد و سیم T به رنگ آبی است.

• از آنجا که سیم کشی سه فاز در ساختمان ایجاد حرارت می کند، باید سیم های برق سه فاز را از داخل کانال های سیمانی و یا کاذب هدایت کنیم.

• سیستم برق سه فاز به سه روش اتصال پیدا می کند، مختلط، ستاره ای و مثلثی

• بعد از سیم کشی سه فاز باید مراقب اختلالات رایج در سه فاز از جمله دو فاز شدن و متوالی شدن فازها باشیم.

• برای نصب و سیم کشی سه فاز قطعاً به تابلو برق سه فاز نیز نیاز داریم تا از هر گونه مشکل در سیستم برق سه فاز پیشگیری شود.

آیا شکل برق سه فاز در روند نصب و سیم کشی تفاوتی ایجاد می کند؟

جواب به این سوال قطعاً مثبت است. چرا که برق سه فاز می تواند به جای اتصال به مدار شکن سه قطبی استاندارد به مدار شکن چهار قطبی متصل شود.

بنابراین برای اینکه اتصال برق سه فاز را به درستی انجام دهید باید مطمئن شوید که شما سیم نول را به آخرین ترمینال در مدار شکن استفاده شده به عنوان ورودی و خروجی سایر سیم های فاز وصل کرده اید.

روش دیگر برای کسب اطمینان از اتصال صحیح سیم های فاز این است که ولتاژ خط به خط سیم ها را اندازه بگیرید. میزان ولتاژ خط به خط فازها 440 ولت و خط نول 230 ولت است.

چرا برق سه فاز نول ندارد؟

برای اینکه یک وسیله الکتریکی روشن شود باید آن را بین دو نقطه که دارای اختلاف پتانسیل هستند، وصل کنیم. اما همانطور که در تعریف برق سه فاز گفتیم، این جریان خود از سه سیم برق دار مشابه تشکیل شده که هر کدام از آن ها اختلاف ولتاژ 120 درجه ای دارند، بنابراین دیگر به یک نول برای ایجاد اختلاف پتانسیل نیاز ندارند.

در مورد سیستم های سه فاز سیم نول را در داخل چاه مرطوب در زمین وارد می کنند که به آن چاه نول می گویند. در نتیجه زمین بخشی از مدار را تشکیل می دهد و بین مصرف کننده و مولد قرار می گیرد و سیم سه فاز دیگر به نول نیازی ندارد.

جمع بندی

سیم کشی برق سه فاز یکی از مقرون به صرفه ترین روش ها برای انتقال برق به ساختمان هایی است که مصرف برق بالایی دارند و برگ تک فاز نمی تواند نیاز مصرفی آن ها را رفع کند.

اما به این نکته مهم توجه داشته باشید که میزان خطر برق سه فاز چندین برابر برق تک فاز و کوچکترین سهل انگاری در سیم کشی و اتصال برق سه فاز می تواند خسارت های جبران ناپذیری برای ساکنین و حتی فرد برقکار ایجاد کند. به همین دلیل بسیار مهم است که کابل کشی سه فاز و اتصال آن تنها توسط افراد متخصص و باتجربه در این زمینه انجام شود.

مجریان برقکار تاسیسات 24 ساعته یک گزینه ایده آل برای انجام سیم کشی سه فاز ساختمان محسوب می شوند، چرا که سال های زیر در این کار مهارت دارند و تا بحال خدمات متنوعی در زمینه برق کشی ساختمان انجام داده اند.

از این ها گذشته گروه تاسیسات 24 ساعته تمام خدمات تاسیساتی خود از جمله برق کشی تک فاز و سه فاز ساختمان را همراه با گارانتی تضمین کیفیت به مشتریان عرضه می کند. بنابراین اگر مشتری از سیم کشی برق ساختمان خود رضایت نداشته باشد این مجموعه متعهد می شود که سفارش او را دوباره و به صورت رایگان انجام دهد.

با این حساب اگر شما هم قصد دارید سیم کشی برق سه فاز برای ساختمان خود اجرا کنید و به یک گروه حرفه ای نیاز دارید، می توانید به کیفیت و تخصص تکنسین های برق گروه تاسیسات 24 ساعته اعتماد کرده و همین الان برای ثبت سفارش فرم درخواست سرویسکار متخصص را پر کنید و یا با شماره های داخل سایت تماس بگیرید.

خلاصه ای از آنچه در این مطلب گفتیم

• از برق سه فاز اغلب در ساختمان های صنعتی، کارگاهی و تجاری بزرگ استفاده می شود، اما برق سه فاز خانگی نیز برای راه اندازی تجهیزات برقی پرمصرف همچون آسانسور، پمپ چاه، موتور برق و غیره کاربرد دارد.
• برق سه فاز شامل سه سیم فاز و یک سیم نول است که سه سیم فاز آن طبق رنگ بندی استاندارد به ترتیب به رنگ های قرمز، زرد و آبی در سیم کشی مورد استفاده قرار می گیرند.
• برای اتصال برق سه فاز به تجهیزات مختلفی از جمله کنتور برق سه فاز، کلید اتوماتیک، فیوزهای مینیاتوری سه فاز و شینه نول نیاز است.
• برق سه فاز از سه روش مثلثی، ستاره ای و مختلط اتصال پیدا می کند.

منابع فارسی: منبع 1، منبع 2

منابع انگلیسی: منبع 1، منبع 2، منبع 3، منبع 4

ضمانت جبران خدمات

تمامی خدمات مجموعه ما دارای ضمانت می باشد.

اگر به هر دلیلی مجری کار را به درستی انجام نداد و یا در زمان گارانتی پس از تحویل کار دوباره مشکل ایجاد شد، تاسیسات 24 ساعته متعهد به انجام صحیح توسط همان مجری یا ارسال متخصص دیگر بدون دریافت هزینه اضافه می باشد.