لوله کشی روکار بهتر است یا لوله کشی توکار

امروزه واژه لوله کشی یک واژه بسیار گسترده شده است.

گذشت زمانی که لوله کش برای لوله کشی آب خانه از لوله های گالوانیزه و روی کار استفاده می کرد و برای لوله های فاضلاب از لوله پلیکا و یا چدنی زیر کار استفاده می کرد.

امروزه حداقل روی کاغذ چندین روش لوله کشی وجود دارد اما هر یک از این روش ها از جمله لوله کشی روکار و لوله کشی توکار دربند شرایط محیطی و نوع نقشه، ساختار ساختمان و نوع اجرای کار هستند. اینکه صاحب خانه قصد دارد خانه نوساز خود را لوله کشی کند تا اینکه قصد تعمیر لوله کشی را داشته باشد و یا تعویض لوله ها را مد نظر قرار داده باشد همه در تعریف بهتر بودن هر یک از این دو روش تاثر گذار است.

در شرایطی که کار برای لوله کش مشخص نیست و هنوز ابعاد لوله کشی و نوع درخواست را بررسی نکرده است نباید هیچ اعلام نظری مبنی بر بهتر بودن یک روش لوله کشی نسبت به روش دیگر انجام شود.

خصوصا اینکه در بین خود مجریان و مهندسین لوله کشی هنوز هم در خصوص اینکه کدام یک از روش های لوله کشی یعنی لوله کشی روکار و لوله کشی توکار در شرایط متفاوت بهتر است، تردید و ابهام وجود دارد.

به عقیده بسیاری از صاحب نظران و مدرسین حوزه تاسیسات در صورتیکه قرار است کار لوله کشی بر اساس طراحی و علم مهندسی تاسیسات انجام شود و برای اولین بار است که لوله کشی در محیطی نوساز انجام می شود بهترین روش برای لوله کشی، لوله کشی توکار است مشروط به اینکه جنس لوله ها از نوع لوله های جدید یعنی 5 لایه و یا پلیمر باشد.

دلیل این گفته بسیار ساده است.

جنس لوله های 5 لایه و پلیمر در مقابل پوسیدگی، ترکیدگی و تغییر شکل و حتی در مقابل رسوب گرفتن بسیار مقاوم است و به همین دلیل به غیر از شرایط اضطرار که نیاز به تغییر دکوراسیون و یا تعمیر لوله ها به دلایلی همچون ضربه و ترکیدگی و ... باشد عمدتا حتی تا چندین دهه نیاز به تغییر لوله های توکار نیست.

ضمن اینکه لوله کشی توکار محاسن دیگری هم دارد که بزرگترین حسن آنها اول نبود نمای آنها در ساختمان و دوم محافظت از لوله ها توسط سازه دیوار و بتن می باشد.

هرچند برخی نیز بر این باورند که همین سازه بتن و دیوار یکی از عوامل تخریب لوله ها در گذر زمان کم است.

از طرفی وجود لوله کشی روکار نیز محاسنی دارد که نمی توان آنها را نادیده گرفت. همین که به راحتی در صورت نیاز می توان از آنها انشعاب گرفت و یا محل مورد نیاز برای تعمیر لوله ها و یا تعویض لوله ها را به سادگی شناسایی و تعمیر کرد.

مضاف بر این موضوع با یک داکت کشی اصولی بخصوص اگر لوله ها از نوع پلیمر و یا 5 لایه باشند مشکل زیبایی نیز تا حدودی حل می شود و فشار بتن و سازه ساختمان هم از روی آنها برداشته می شود.

در این شرایط البته مزایا و معایب دیگری هم در لوله کشی خودنمایی می کند که بسته به شرایط تعیین می شود.

مثلا در لوله کشی پلیمری روی کار که در مقاله لوله کشی آب با لوله های پلیمر هم در خصوص آن توضیحات زیادی ارائه شد یک مشکل عدیده و غیر قابل انکار وجود دارد.

اینکه لوله های پلیمر در شرایط دمایی بالا یعنی وقتی به عنوان لوله آب گرم مصرفی و یا گرم گرمایش استفاده می شوند خواه نا خواه در طول زمان تغییر شکل می دهند.

شاید تغییر رویکرد و استفاده از نسل نوین لوله کشی های ساختمان یعنی لوله کشی زیر سقفی آب گرم و سرد بهترین رویکرد باشد.

در این حالت ضمن حفظ شرایط زیر کار بودن لوله ها و زشت نشدن محیط به دلیل وجود لوله های روکار، در واقع در دسترس بودن لوله ها هم مد نظر قرار می گیرد.

در این خصوص مقاله مزایا و معایب لوله کشی آب بصورت زیر سقفی را مطالعه فرمایید.

به این صورت که لوله های آب و حتی لوله کشی فاضلاب به زیر سقف کاذب، زیر کناف و داکت های از قبل پیش بینی شده انتقال داده می شود تا به راحتی بدون فشار ساختمان و بتن و سازه و به دور از استرس نیاز به خرابی و کندن و تعمیر لوله ها در شرایط بحرانی، هم شرایط محیطی و لوکس بودن محیط منظور شده و هم اینکه لوله ها به راحتی در دسترس هستند.

اما تاکید نگارنده این متن باز هم بر این است که شرایط ساختمان تعیین کننده نوع لوله کشی شما باید باشد.

منظور اینکه اگر قبلا در ساختمان لوله کشی شده و نیاز به تغییر لوله کشی دارید، اگر اصلاح لوله کشی مد نظر شما است و یا اگر به دنبال راهی برای تغییرات گسترده در ساختمان خود هستید و هزینه برای شما اهمیت ندارد راهکار و انتخاب نوع لوله کشی متفاوت خواهد بود.

در فیلم کوتاه زیر نظر مهندس مصطفی اسماعیلی را در مورد تفاوت لوله کشی توکار و روکار می شنویم.

برای اینکه گفته و بحث ما بصورت تئوری ادامه پیدا نکند گریزی می زنیم به مثال هایی در این خصوص که از سوابق کاری مجریان ما گرفته شده است:

موضوع کار اول : اجرای لوله کشی آب و فاضلاب در آتی ساز

در این پروژه اساس کار تغییر لوله کشی قدیمی ساختمان به سیستم جدید است. در شرح توضیحات آمده که کارفرما قصد دارد تا به دلیل فرسودگی لوله های قدیمی کل لوله کشی خود را تغییر دهد. ضمن اینکه تغییر نقشه ای در کار نیست و نوع لوله های قبلی چدنی و زیر کار است.

در این پروژه کارفرما اگر بخواهد لوله کشی قبلی را اصلاح کند باید تماما هزینه کندن مسیر لوله ها و جمع کردن لوله ها را بدهد، اما قصد کارفرما تغییرات در این حد هزینه کردن نیست.

به همین دلیل لوله پلیمر به عنوان لوله جایگزین انتخاب می شود و بصورت روکار اجرا می شود. این انتخاب به دلیل محیطی و کم شدن هزینه ها است.

موضوع کار دوم : طراحی و اجرای لوله کشی آب و فاضلاب ساختمان نوساز

در این پروژه کارفرما هرچند برای خانه جدید خود قصد لوله کشی دارد اما نوع لوله کشی را زیرکار و از نوع پلیمر و سبک لوله کشی سنتی انتخاب می شود.

با توجه به نوع جنس لوله ها و استحکامی که از آنها سراغ داریم و با نظر کارفرما و به دلیل نوساز بودن ساختمان لوله کشی زیر کار انتخاب شد.

موضوع کار سوم: لوله کشی روکار، بازسازی

در این پروژه کار بصورت بازسازی تعریف می شود. لوله های قدیمی گالوانیزه هستند و فرسوده شده اند.

کارفرما هزینه زیادی نمی خواهد متقبل شود و با کمترین خرابی به دنبال تغییرات در لوله کشی ساختمان است.

مسلما در این حالت لوله کشی روکار به جای لوله کشی قبلی توصیه و انجام شد.

موضوع کار چهارم: اجرای لوله کشی آب و فاضلاب ساختمان در خیابان مطهری

در این پروژه نوساز کارفرما به دنبال بهترین نوع لوله کشی است. هزینه مطرح نیست و کیفیت برای او اهمیت زیادی دارد.

در چنین پروژه هایی به راحتی می توان بهترین شیوه لوله کشی توکار یعنی لوله کشی 5 لایه به روش کلکتوری که در مقاله لوله کشی به روش کلکتوری توضیح دادیم انجام داد.

جالب تر اینکه لوله ها به زیر سقف و بصورت زیر سقفی اجرا می شوند.

نمونه ها زیاد هستند. گاهی کارفرما تنها قصد تعویض لوله های زیرکار فرسوده را دارد، گاهی لوله کشی روکار نیاز به تعویض دارد، گاهی به غیر از موضوع تعمیر لوله های فرسوده کارفرما به دنبال ایجاد نقاط مصرفی و یا تجهیزات بهداشتی جدید مانند نصب توالت فرنگی است و گاهی تنها هدف تعمیر لوله های آسیب دیده است.

از مثال های فوق می توان اینگونه استنباط کرد که با روی کار آمدن نسل جدید لوله ها و رقابتی شدن تولید با کیفیت لوله ها به جرات می توان گفت در اصل اجرای لوله کشی نوع روکار بودن و یا توکار بودن لوله ها تفاوتی ایجاد نمی کند.

فرآیند تصمیم ساز در انتخاب نوع لوله کشی توکار و یا روکار هدف شما و یا کارفرما از لوله کشی و تجسم فکری شما برای آینده مد نظر در خانه است.

بصورت کلی می توان از گفته های فوق نتایج زیر را گرفت:

• اگر شما به دنبال طراحی داخلی به سبک خانه های لوکس هستید لوله کشی روکار مناسب شما نیست
• اگر به دنبال کم کردن هزینه های خود هستید و هزینه برای شما اهمیت دارد در اصلاح لوله کشی نباید به سراغ لوله کشی زیر کار بروید
• اگر نگران دسترسی به لوله ها در زمان لوله کشی زیر کار هستید، از لوله کشی زیر سقفی استفاده کنید.
• اگر به دنبال کیفیت بالا در اجرای لوله کشی هستید به سراغ لوله های گالوانیزه نروید و لوله پلیمر و یا 5 لایه انتخاب کنید.
• اگر نگران زیبایی محیط خود هستید و هزینه کم مد نظر دارید لوله کشی روکار را با داکت کشی انتخاب کنید.
• اگر قصد تغییرات در خانه و محیط های مصرفی مختلف را دارید بهتر است لوله کشی زیرکار را انتخاب کنید
• و ...

معمولا در خانه های نوساز توصیه می شود لوله های زیرکار را انتخاب کنید.

نتیجه گیری

با توضیحات فوق مشخص و واضح شد که اجرای لوله کشی روکار و توکار در اصل ماجرا تفاوتی برای مصرف کننده ندارد.

یعنی نه در فشار آب تاثیر گذار است، نه در گرفتن انشعاب تغییری ایجاد می کند و نه محدودیتی در هر یک از روش ها برای لوله کش و یا شما وجود دارد.

اما مطمئناً در سرویس بهداشتی خانه های لوکس خبری از لوله روکار نیست و برای نصب تجهیزات بهداشتی وال هنگ استفاده از لوله کشی روکار وصله ناجور می باشد.

شاید شنیدن این توصیه از یکی از اساتید بنده بی جهت نباشد:

به یاد دارم که در حوزه تاسیسات دانشجو بودم، روزی همین سوال را از استاد خود که فردی با تجربه و حرفه ای بود و تحصیلات خود را در آمریکا در حوزه تاسیسات به اتمام رسانده بود پرسیدم که استاد چرا لوله کشی روکار را توصیه نمی کنید و اساسا تغییرات ظاهری هزینه به مراتب کمتری می تواند برای کارفرما به همراه داشته باشد.

ایشان با لبخندی پاسخی به من دادند که هیچگاه فراموش نکردم و آن این بود: " شاید به نظر ساده باشد ولی حتی در خانواده های آمریکایی هم هیچ هزینه ای بدون هدف نیست. همیشه این نکته را به یاد داشته باش که هزینه اولیه برای انجام کار صحیح حتی اگر دو برابر هم باشد ارزش افزوده بسیار بیشتری برای خانه مشتری به همراه دارد"

سخن تاثیر گذاری بود. من از آن روز در همه کارها به کارفرما این توصیه را می کنم که اگر حتی کمی بیشتر هزینه می کنید این هزینه تا چندین برابر بر روی ارزش خانه، خود را نشان خواهد داد.

برای روشن تر شدن این موضوع مثالی ساده می زنم: شما خانه ای لوکس و فوق العاده زیبا را در نظر بگیرید، خانه با بهترین مبلمان و فرش و پرده و دیوار پوش تجهیز شده اما درب ورودی خانه رنگ نشده و یا رنگ هایش پوسیده و ریخته است.

در لوله کشی روکار هم غالبا این موضوع دیده می شود.

شما هرچقدر هم که از تجهیزات بهداشتی زیبا در سرویس بهداشتی و حمام استفاده کنید ولی نهایتا با وجود لوله کشی روکار نمای مورد نظر شما در سرویس بهداشتی بوجود نمی آید.

سخن آخر

همیشه به دنبال ساده ترین راه نباشید. شاید گاها حتی با همان هزینه بتوانید بهترین راهکار را برای تغییر لوله کشی، انجام لوله کشی و تعویض لوله کشی خود انجام دهید.

اجازه دهید کارشناسان ما برای انتخاب بهترین راه شما را همفکری دهند. تجربه کارشناسان ما در گروه تاسیسات 24 ساعته به سادگی به دست نیامده است.

ما با انجام هزاران پروژه در طول سال های اخیر به دانشی ارزشمند در حوزه تاسیسات و لوله کشی رسیده ایم که با کمال میل حاضریم این دانش را در اختیار همشهریان علاقمند با مشاوره رایگان قرار دهیم.

اصل شناخت و ارزیابی محیط شما، مشکلاتی که با آن مواجه هستید و خواسته های شما همه راه حل دارد مشروط به اینکه به پتانسیل و توانایی ما اعتماد کنید و تنها با یک تماس با کارشناسان ما در هر کجای تهران بزرگ که هستید از خدمات حرفه ای ما بهره مند شوید.

انجام لوله کشی توکار در تمامی انواع خانه های نوساز و قدیمی و پروژه های لوله کشی روکار با لوله پلیمر و یا 5 لایه و حتی گالوانیزه را از ما بخواهید و اطمینان داشته باشید با ضمانت هایی که از کادر اجرایی ما دریافت خواهید کرد با بالاترین بهره وری لوله ها مواجه خواهید شد.