از جمله اجزای بسیار مهم در سیستم لوله کشی شیر یکطرفه است که با عبور سیالات مانند مواد مایع و گازها ارتباط مستقیم دارد. شاید در نظر برخی افراد استفاده از شیر یک طرفه آنقدرها هم مهم نباشد، اما با بررسی این مطلب به اهمیت استفاده از این شیر در سیستم لوله کشی بیشتر پی خواهید برد.

پس به منظور توضیحات بیشتر در این خصوص ابتدا توضیح می دهیم که شیر یک طرفه چیست و سپس به بررسی موارد استفاده از آن خواهیم پرداخت. با ما تا انتها همراه باشید.

 
 

شیر یکطرفه چیست؟

شیر یکطرفه همانطور که از نام آن پیداست وسیله ای است که به سیالات اجازه می دهد فقط در یک مسیر حرکت کنند و از جریان معکوس آن ها در خط لوله جلوگیری می کند.

این شیر از جمله قطعاتی است که به صورت خودکار عمل می کند، یعنی هیچگونه دسته شیر مانندی در خارج از آن به منظور باز و بسته کردن شیر وجود ندارد.

علامت اختصاری شیر یکطرفه به صورت عکس ذیل است که می توانید تصویر آن را در نقشه های لوله کشی ساختمان ملاحظه کنید.                         

شیر یکطرفه چیست و موارد استفاده 1

علامت اختصاری شیر یکطرفه

مکانیزم شیر یکطرفه

اجزای داخلی شیر یکطرفه که سبب باز و بسته شدن خودکار آن می شوند، شامل موارد ذیل هستند:

  • بدنه
  • پوشش
  • دیسک
  • لولا

همانطور که ملاحظه کردید مکانیزم شیر یکطرفه بسیار ساده بوده و شامل همان موارد ذکر شده می باشد. اما در برخی از شیرهای یکطرفه بسته به نوع طراحی و استفاده از آن ها ممکن است برخی قسمت های دیگر از جمله بازویی دیسک، بلبرینگ، توپی و ... نیز اضافه شوند.

 

عملکرد شیر یکطرفه

نحوه عملکرد شیر یکطرفه به این صورت است که دیسک داخلی آن که در واقع سبب باز شدن شیر یکطرفه می شود، به سیالات اجازه می دهد فقط به سمت جلو حرکت کنند.

حال زمانی که سرعت جریان سیال به سمت جلو کاهش پیدا کرده و یا کلاً مسیر حرکت سیال برعکس شود، دسیک به صورت خودکار بسته می شود و از این طریق سبب مسدود شدن شیر یکطرفه و مانع حرکت مواد خواهد شد.

 

موارد استفاده از شیر یکطرفه

شیرهای یکطرفه را می توان در هر بخش از تاسیسات مکانیکی ساختمان از قبیل پمپ آب خانگی و یا خارج از ساختمان در سیستم لوله کشی فاضلاب مورد استفاده قرار داد.

این شیر دارای زمینه بهره وری فراوانی است که از آن جمله می توان به صنایع وابسته به مایعات مانند سیستم لوله کشی آب و فاضلاب، انواع پمپ آب، کنتور آب، پمپ باد، تجهیزات گرمایشی مانند پکیج و آبگرمکن و حتی در تجهیزات وابسته به گاز و بخار آب نیز اشاره کرد.

دیگر موارد استفاده از شیر یکطرفه عبارتند از: شیر یکطرفه ست کنترل، شیر یکطرفه کولر گازی و شیر یکطرفه گاز

شیر یکطرفه چیست و موارد استفاده 2

به دلیل اهمیت لزوم استفاده از شیر یکطرفه در سیستم لوله کشی آب و فاضلاب ساختمان، پمپ آب، پکیج و کمپرسور باد در این قسمت قصد داریم توضیحات بیشتری بیان کنیم.

 

 نصب شیر یکطرفه فاضلاب

همانطور که از تعریف مربوط به شیر یکطرفه متوجه شدید، لزوم نصب این شیر در لوله کشی فاضلاب ساختمان کاملاً مشخص است. چرا که بعد از ورود مواد به داخل لوله اصلی فاضلاب خارج از ساختمان، شیر یکطرفه مانع از برگشت این مواد به داخل سیستم لوله کشی فاضلاب می شود.

مخصوصاً اگر خط لوله فاضلاب به نسبت سیفون آن دارای کمی شیب باشد، احتمال برگشت مواد به داخل ساختمان به دلیل اتفاقاتی همچون سیل و یا بارندگی های شدید بسیار زیاد است.

محل قرار گرفتن شیر یکطرفه در سیستم فاضلاب ساختمان بین سیفون و لوله فاضلاب است که در صورت برگشت مواد فاضلابی شیر یک طرفه آن ها را به سمت لوله فاضلاب هدایت کرده و حتی مانع از ورود دوباره مواد فاضلابی به سیفون شود.

 در تصویر زیر عکس شیر یک طرفه فاضلاب را مشاهده می کنید. فقط این نکته را به خاطر داشته باشید که در صورت داشتن چند سیفون در ساختمان باید برای هر کدام از آن ها از یک عدد شیر یکطرفه جداگانه استفاده کنید.

 

شیر یکطرفه چیست و موارد استفاده 3

در این صورت می توانید از مزیت دیگر این شیر بهره مند شوید و آن تمیز کردن راحت لوله های فاضلاب مجهز به شیر یکطرفه است.

زیرا در صورت گرفتگی سیفون و یا مسدود شدن لوله های فاضلابی در ساختمان دیگر نیازی به حفاری به منظور رفع انسداد نیست، بلکه می توانید با باز کردن توپی شیر یکطرفه لوله را باز کنید.

توجه داشته باشید که گرفتگی شیر یک طرفه بر اثر تجمع مواد فاضلابی یکی از معایب شیر یکطرفه فاضلاب است، بنابراین در صورت استفاده از شیر یکطرفه در سیستم فاضلاب ساختمان باید این شیر را حداقل سالی یک بار بررسی و پاکسازی کنید تا از بروز مشکلات بیشتر مانند گرفتگی لوله های فاضلابی جلوگیری کرده باشید.

 

شیر یکطرفه آب

از شیر آب یکطرفه در سیستم لوله کشی آب ساختمان نیز استفاده می شود. هدف از قرار دادن انواع شیر یکطرفه آب در مسیر لوله کشی این است که اگر به هر دلیلی آب ساختمان قطع شد، آب موجود در لوله های ساختمان به سمت لوله اصلی بازگشت نکند.

محل قرارگیری شیر یک طرفه آب ساختمان بعد از کنتور است، به همین دلیل می توان از این شیر به نام شیر یکطرفه کنتور آب یاد کرد. جهت اطلاع از نحوه نصب و تعویض شیر یکطرفه کافیست لینک مقاله را لمس کنید.

 

شیر یکطرفه آبگرمکن

گفتیم که کاربردهای شیر یکطرفه بسیار متنوع است، از جمله مصارف شیر یکطرفه می توان به استفاده از آن در سیستم لوله کشی آبگرمکن اشاره کرد.

شیر خودکار آبگرمکن به منظور جلوگیری از ورود و بازگشت آب به داخل آبگرمکن نصب می شود تا در صورت هر رخدادی همچون شکستگی لوله ها، آب داخل مخزن آبگرمکن تخلیه نشود.

نحوه نصب شیر یکطرفه آبگرمکن به این صورت است که باید به جهت پیکان روی شیر که مسیر حرکت سیال را مشخص می کند دقت کرده و سپس شیر را در مسیر لوله قرار دهید.

محل نصب شیر یکطرفه آبگرمکن نباید در سر راه لوله ورودی آب به آبگرمکن باشد، زیرا با نصب شیر خودکار در این نقطه مسیر تخلیه فشار از مخزن محدود شده و در نتیجه اگر شیر اطمینان آبگرمکن نیز در مواقع نیاز عمل نکند، می تواند حادثه ساز باشد.

 

شیر یکطرفه پمپ باد

از توضیحاتی که تا این قسمت از متن دادیم، قطعاً دانسته اید که شیر یکطرفه فقط مختص جریان سیالات مایع نیست. بلکه از این شیر برای کنترل جریان باد و گاز هم استفاده می شود.

شیر یکطرفه کمپرسور باد تنها یک وظیفه مهم دارد، اینکه جریان هوا را در جهت مخالف مسدود می کند و با این عمل اجازه می دهد هوا فقط از یک طرف به طرف دیگر جریان پیدا کند.

گاهی مشاهده شده که تا بیش از 5 عدد شیر یک طرفه در یک کمپرسور باد استفاده شده است. دلیل بکارگیری شیر یکطرفه در کمپرسور یا پمپ باد این است که فشار هوا در بخش های مختلف دستگاه حفظ شده و به صورت همزمان فشار هوای بخش های دیگر تخلیه شود.

البته یکی دیگر از مزایای استفاده از شیر یک طرفه در کمپرسور باد این است که مانع از ورود دوباره هوای فشرده شده خارج از مخزن به داخل مخزن و لوله ها شود.

شیر یکطرفه چیست و موارد استفاده 1 

شیر یکطرفه پکیج

چنانچه پکیج از نوع دو مبدل باشد، نیاز به شیر یکطرفه دارد. به این دلیل که در پکیج های دو مبدل زمانی که به آب گرم نیاز داریم، مسیر گردش آب در مدار رادیاتورها قطع شده و به جای آن آب از مبدل اصلی به مبدل ثانویه می رود تا به شیر آب گرم مصرفی برسد.

با توجه به اینکه برگشت آب از مدار رادیاتورها توسط پمپ و چند راهه انجام می شود، باید شیر یک طرفه در این مسیر قرار داده شود تا آب فقط از سمت چند راهه رفت به مبدل ثانویه وارد شده و از عبور آب از مبدل ثانویه به چند راهه جلوگیری گردد.

از شیر یک طرفه در انواع پکیج های دو مبدل از جمله پکیج بوتان مدل های اپتیما، بنسر پرو، روما و غیره استفاده می شود. بنابراین مکانیزم شیر یکطرفه پکیج بوتان دقیقاً مشابه توضیحات داده شده است.

 

نصب شیر یکطرفه پمپ آب خانگی

استفاده از شیر یکطرفه در پمپ آب خانگی مانند سیستم فاضلاب بسیار مهم است. چرا که اگر از سیستم پمپ آب خانگی در ساختمانی استفاده شده باشد و فشار آب درون لوله ها کاهش پیدا کند، پمپ آب روشن شده و آب درون مخزن را به داخل لوله های ساختمان پمپاژ می کند.

حال تصور کنید فشار آب داخل ساختمان زیاد است و پمپ در حالت خاموش قرار دارد، چنانچه از شیر خودکار پمپ آب استفاده نشده باشد، آب درون لوله های ساختمان به طرف عکس حرکت کرده و به داخل لوله آب اصلی خارج از ساختمان هدایت می شود. در این حالت دوباره بعد از مدت کوتاهی فشار آب لوله های داخل ساختمان کم شده و پمپ باید روشن شود تا کاستی فشار آب را جبران کند.

 پس کاربرد شیر یکطرفه در پمپ آب این است که بسته شدن خودکار آن باعث می شود تا فشار آب درون لوله ها همیشه ثابت باقی بماند. اهمیت استفاده از شیر یکطرفه پمپ به قدری زیاد است که در صورت نبودن این قطعه یا خراب شدن آن شاهد یکسره کار کردن پمپ آب خواهیم بود.

برای برخی افراد این سوال مطرح است که محل قرارگیری شیر یکطرفه قبل از پمپ یا بعد از پمپ است؟ اینجاست که از اهمیت محل نصب شیر یکطرفه در پمپ خانگی مطلع می شوید. در جواب این سوال باید گفت محل نصب شیر یکطرفه پمپ آب دقیقاً قبل از لوله ورودی به پمپ است. زیرا اگر شیر یکطرفه را در قسمت خروجی پمپ وصل کنیم پمپ آب روشن نمی شود.

شیر یک طرفه همچنین جلوی ضربات قوچی پمپ آب به لوله ها که در اثر اختلاف فشار قبل و بعد از پمپ ایجاد می شوند را می گیرد.

شیر یکطرفه چیست و موارد استفاده 2 

جمع بندی

با توجه به مطالب فوق می توان تا حد زیادی به اهمیت استفاده از شیر یکطرفه در سیستم لوله کشی آب، لوله کشی فاضلاب، پکیج، کمپرسور باد، آبگرمکن و همچنین لوله کشی پمپ آب پی برد.

زیرا در صورت عدم استفاده از این شیر احتمال آسیب رسیدن به پمپ آب، پکیج، کمپرسور، آبگرمکن و همچنین برگشت مواد فاضلابی به داخل ساختمان بسیار زیاد است که رخ دادن هرکدام از این اتفاقات می تواند منجر به هزینه های بسیار سنگین برای مالک ساختمان باشد.

با این حال به خاطر داشته باشید که نصب اشتباه و غیر اصولی شیر یکطرفه نه تنها فایده ندارد، بلکه می تواند آسیب بیشتری را به تجهیزات وارد کند. بنابراین چنانچه قصد نصب و استفاده از شیر یکطرفه را دارید باید از افراد با تجربه و متخصص در این کار استفاده کنید.

نصب شیر یکطرفه در مسیر لوله کشی آب، فاضلاب و پمپ آب ساختمان از جمله خدمات محبوب ما در مجموعه تاسیسات 24 ساعته محسوب می شود که توسط فنی ترین متخصصین و همراه با گارانتی تضمین کیفیت به شما عرضه می گردد.

پس اگر برای نصب شیر یکطرفه نیاز به متخصص دارید، همین الان با شماره های داخل سایت تماس بگیرید یا فرم درخواست سرویسکار متخصص را پر کنید.

شیر یکطرفه چیست و موارد استفاده 4

خلاصه ای از آنچه در این مطلب گفتیم

  • شیر یک طرفه قطعه ای است که در تجهیزات وابسته به جریان سیالات مایع و گازها نصب می شود تا از حرکت سیال در خلف جهت جریان جلوگیری کند.
  • کاربرد شیر یک طرفه بسیار متنوع است که از آن جمله می توان به سیستم آب و فاضلاب ساختمان، پکیج، کمپرسور باد، کولر گازی، پمپ آب، ست کنترل و آبگرمکن اشاره کرد.
  • نحوه عملکرد شیر یکطرفه به این صورت است که دیسک داخلی آن که در واقع سبب باز شدن شیر یکطرفه می شود، به سیالات اجازه می دهد فقط به سمت جلو حرکت کنند.
  • جهت نصب شیر یک طرفه و محل قرارگیری آن از اهمیت بالایی برخوردار است، چون اگر شیر در جهت و محل صحیحی نصب نشود، می تواند خسارت های سنگینی وارد کند.

 

پرسش و پاسخ های متداول

  1. شیر نصب شده بر روی زمین چیست؟

شیر نصب شده بر روی زمین شیر یکطرفه است که البته قابلیت نصب افقی و عمودی را دارد.

  1. محل نصب شیر یک طرفه پمپ آب کجاست؟

بهترین محل برای نصب شیر یکطرفه در پمپ آب قبل از لوله ورودی به پمپ است.

  1. علائم خرابی شیر یکطرفه چه هستند؟

نشتی سیال از محل آب بندی شیر یکطرفه و حرکت سیال در خلاف جهت جریان اصلی از جمله بارزترین علائم خرابی شیریکطرفه هستند.

اگر نیاز به یک تاسیساتی حرفه‌ای دارید

همین حالا درخواست خود را ثبت کنید تا مشکل تاسیساتی‌تان را در اسرع وقت برطرف کنیم

درخواست سرویسکار متخصص

سوالات متداول

ما در تمام مناطق شهر تهران، کرج، مشهد، شیراز، شهریار، اسلامشهر، اصفهان، تبریز، رشت، اهواز، اراک، پردیس، رودهن، بومهن، پرند، دماوند، قم، ارومیه، کرمانشاه، شهر قدس فعالیت داریم.

باتوجه به اینکه همکاران ما در تمام مناطق شهر مستقر هستند، هزینه ای بابت ایاب و ذهاب از مشتریان نمیگیریم.

تمامی خدمات مجموعه ما دارای ضمانت می باشد. اگر به هر دلیلی مجری کار را به درستی انجام نداد و یا در زمان گارانتی پس از تحویل کار دوباره مشکل ایجاد شد، تاسیسات 24 ساعته متعهد به انجام صحیح توسط همان مجری یا ارسال متخصص دیگر بدون دریافت هزینه اضافه می باشد.

بابت مشاهده دستمزدها به صفحه تعرفه خدمات مراجعه کنید. همچنین لازم به ذکر است بعضی از پروژه ها را فقط بعد از بازدید میتوان قیمت اعلام کرد که آنها نیز هنگام تماس تلفنی مجری تاسیساتی با شما قبل از آمدن به محل پروژه قیمت حدودی اعلام می شود.

در این صورت فقط هزینه کارشناسی 200.000 تومان از شما دریافت می شود که اگر کار تعمیر را به ایشان بسپارید این هزینه کارشناسی از دستمزد انجام کار کم می شود یعنی غیر از دستمزد تعمیرات هزینه ای بابت کارشناسی از شما نمی‌گیرند.

تمامی سرویسکاران مجموعه ما قبل از شروع همکاری توسط تیم امور مجریان، از لحاظ تخصصی و فنی مورد سنجش قرار می گیرند.

شما میتوانید از 2 طریق سفارش خود را ثبت کنید:

1. در صفحه درخواست سرویسکار متخصص، فرم خدمات درخواستی مورد نظر خود را پر کنید تا سفارش شما ثبت شود.

2. با شماره های قسمت تماس با ما، تماس گرفته و سفارش خود را به صورت تلفنی به همکاران ما اعلام کنید.

ضمانت جبران خدمات

تمامی خدمات مجموعه ما دارای ضمانت می باشد.

اگر به هر دلیلی مجری کار را به درستی انجام نداد و یا در زمان گارانتی پس از تحویل کار دوباره مشکل ایجاد شد، تاسیسات 24 ساعته متعهد به انجام صحیح توسط همان مجری یا ارسال متخصص دیگر بدون دریافت هزینه اضافه می باشد.

نظر آقای محمدزاده در مورد تجربه استفاده از خدمات مجموعه تاسیسات 24 ساعته

 

منابع انگلیسی:

منبع 1  منبع 2  منبع 3  منبع 4

اشتراک گذاری این صفحه